Bəşəriyyət üçün "qaranlıq dövr" - Zəif G20 qətnaməsi strateji məğlubiyyətdir
Tarix: 14-09-2023, 08:26 | Çap et
Hindistanda “Böyük iyirmilik” (G20) sammiti başa çatdı. Onun qətnaməsində Rusiya təcavüzkar ölkə adlandırılmayıb. Qərb diplomatları sammitin yekun qətnaməsini şərh edərkən qeyd ediblər ki, onlar qətnaməni yazsaydılar, başqa cür olardı. Ancaq deyirlər ki, dünya nizamında konsensus lazım idi, ona görə də bu cür formasiyalar vacibdir.
Yəni Ukrayna ilə Rusiya arasında münaqişənin həlli ilə bağlı müxtəlif baxışların olduğunu qeyd edirlər. Amma əslində bu, qlobal oyunçuların özlərinin müharibə və münaqişələrin qarşısını ala bilməməsi, nüvə klubunun üzvü olan təcavüzkara təsir göstərə bilməməsi, ümumilikdə təcavüzkarlara qarşı sanksiyalar və siyasi təsir modelləri hazırlaya bilməməsinin təsviridir. Həmçinin aqressivliyi və müharibələrin özünü müəyyən etməyə yanaşmadır.
Bunda Ukrayna üçün yaxşı heç nə yoxdur. Bu, indiki vəziyyətin təsbitidir. Amma strateji baxımdan mən burada kifayət qədər təhlükəli neqativ cəhətlər görürəm. Çünki bu, beynəlxalq münasibətlərdə xaosa, filosofların “hamının hamıya qarşı müharibəsi” adlandırdıqlarına yol açır. Fakt budur ki, qlobal oyunçuların müharibələrin qarşısını almaqda acizliyini görən regional oyunçular hərbiləşməyə, öz silahlı qüvvələrini modernləşdirməyə və son siyasi alət kimi gücdən istifadə etməyə başlayırlar. Bu isə kütləvi qırğın silahlarının yayılması, hərbi münaqişələrin başqa qitələrə yayılması deməkdir. Eyni zamanda, bu, təcridin, ksenofobiyanın artması, əhalinin fobiyalarını istismar edəcək populist hərəkatların yayılması deməkdir. Buna belə də deyilir: bəşəriyyət üçün "qaranlıq dövrlər".
Qlobal oyunçular öz siyasi, iqtisadi və təhlükəsizlik məsələlərinə diqqət yetirəcəklər və dünya qeyri-müəyyənliyin boz zonasına daxil olacaq.
Bununla belə, “qaranlıq dövrlər” hansısa yolla Ukraynada müharibəyə başlamağa çalışacaq qlobal maliyyə elitasının maraqlarına uyğun deyil. Ümid edirəm ki, təcavüzkarla barışmazlar. Çünki təcavüzkarla barışıq köhnə dünya düzəninə qayıtmaq cəhdidir və bu, digər qlobal oyunçuların maraqlarına uyğun deyil.
G20-də tərəflər ərazi bütövlüyünə hörmət etməyin zəruriliyini vurğuladılar.
Qeyd edək ki, kollektiv Qərb bu qətnamə vasitəsilə Qlobal Cənubla dil tapmağa çalışır. Qlobal Cənub da görünən neytrallığı qorumağa çalışır. Buna tab gətirmək üçün Rusiya Federasiyası ilə çox yaxınlaşa bilmirlər və bunu sammit də sübut edir.
Qətnamədə öz əksini tapmayan, amma mənim xaos və “hamının hamıya qarşı müharibəsi” nəzəriyyəsinə işarə edən halları da görürük. Məsələn, Hindistan anti-müstəmləkəçilik ideologiyasında müəyyən geosiyasi ambisiyalar nümayiş etdirir. Hindistan müstəmləkə adının dəyişdirilməsi təkcə hindu təfsirində tarixi ədaləti yenidən yaratmaq məqsədi daşımır. Hindistan Parlamentində olan Bharat xəritəsinə baxsaq görərik ki, onlar Bharatı təkcə Hindistanın dövləti kimi deyil, həm də Nepal, Pakistan, Myanma, Şri-Lankanı əhatə edən hindu dünyasının ərazisi hesab edirlər. Və bu, açıq-aydın Hindistanın qonşuları, İran və Çin kimi digər oyunçuların xoşuna gəlmir. Onlar bunu təkcə müstəmləkəsizləşdirmə deyil, müəyyən imperiya ambisiyaları kimi görürlər. Bu “üçüncü yol”un təzahürü ilə biz görürük ki, Qlobal Cənub siyasi aqressivlik nümayiş etdirir.
Güzəştlər dövrü və dinc ifadələrin axtarışı getməlidir. Bu, qlobal müharibə ilə deyil, yanaşmaların dəyişməsi və problemi dərk etməklə baş verməlidir. İndiyə qədər bunu kollektiv tədbirdə görməmişik. Daha doğrusu, biz orada populist partiyaların necə böyüdüyünü, fobiyalardan istifadə etdiyini görürük, Trampın hakimiyyətə necə qayıdacağını görürük və bu, kollektiv Qərb üçün yaxşı heç nə vəd etmir.
Sammitin Ukrayna hesabatına qayıdaraq deyək ki, bütün bu kompromis formaları Ukrayna üçün sərfəli deyil. Bu, sadəcə Hindistan və Çini Rusiya Federasiyası ilə daha da yaxınlaşmaqdan saxlayır. Qlobal Cənub ölkələri ilə qarşılıqlı əlaqə imkanı da qalır.
Müəllif: Vitali Kulik – Ukrayna Vətəndaş Cəmiyyəti Problemlərini Araşdırma Mərkəzinin direktoru.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Amerika ordusu İranın QULAĞININ DİBİNDƏ... - Hər keçənə hürən molla rejimi bu dəfə LAL OLUB...
Bu gün, 09:16 |
|
|
|
| • Çimnaz Sultanova Milli Onkologiya Mərkəzində müalicə alırmış - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:10 |
|
|
|
| • İran Bakını qana boyamaq istəyir: təhlükə böyüdü – Sui-qəsd planında görün kimlər olub
Bu gün, 09:06 |
|
|
|
| • Nikol ABŞ sərhədçilərini gətirdi: Kreml cavab verəcək! - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 09:04 |
|
|
|
| • Azərbaycanda nəqliyyat şirkəti - LƏĞV EDİLİR
Bu gün, 09:00 |
|
|
|
| • ADAU ŞƏLALƏSİ... - Qurbanovun himayə etdiyi bu Şəlalənin səsi SONRA ÇIXACAQ...
Bu gün, 08:55 |
|
|
|
| • Cənab nazir... bax, bu evdir... 15 ildir QƏZALIDIR... AMMA... - Kəmaləddin Heydərova MÜRACİƏT...
Bu gün, 08:44 |
|
|
|
| • `Azəristiliktəchizat`ın işçiləri özlərindən `AMERİKA KƏŞF EDİBLƏR...` - Bir nəfər borclu var deyə... bütün bina sakinləri DONMALIDIR!
Bu gün, 08:37 |
|
|
|
| • Ermənistanda rus bazaları var: ABŞ hərbçiləri hara gələcək? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 08:30 |
|
|
|
| • Rusiyadan gələn reaksiyanın PƏRDƏARXASI - "Qara qutu" müəmması
Bu gün, 08:28 |
|
|
|
| • Bu qurum `DAMARA BAXIB` BORC YAZIR... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 08:25 |
|
|
|
| • Buranın zəmanətinə ZƏMANƏT YOXDUR! - GİLEY
Bu gün, 08:20 |
|
|
|
| • ABŞ-Ermənistan sazişi: Hədəfdə kim var? - Görünəni odur ki...
Bu gün, 07:12 |
|
|
|
| • İrəvan əslində Bakının gedişlərini təkrarlayır... - FAKT BUDUR!
Bu gün, 07:10 |
|
|
|
| • "Mənim evimə bir qəpik pul girmir..." - Vətəndaş HARAY ÇƏKİR
Bu gün, 07:06 |
|
|
|
| • İran müharibəsi başlayır, Nikol mövqeyini seçdi - Nahapetyan
Bu gün, 07:02 |
|
|
|
| • Manatı və Azərbaycanı NƏ GÖZLƏYİR? - AKTUAL
Bu gün, 07:00 |
|
|
|
| • Yevlaxda həkimlər sağaltmır, öldürür... - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 06:57 |
|
|
|
| • İrəvan Bakının sülh şərtlərinin dəyişməyəcəyini anlayıb - Başqa cür ola da bilməz...
Bu gün, 06:53 |
|
|
|
| • Zirəddin ən qorxunc proqnozlarını açıqladı - “Atom fəlakəti görürəm…”
Bu gün, 06:41 |
|
|
|
| • UNUN qiyməti müəyyənləşdi: ÇÖRƏK BAHALAŞACAQ - BELƏ HARA GEDİRİK?
Bu gün, 06:39 |
|
|
|
| • Sağlamlıq haqqında arayış BİZNESİ... - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 06:36 |
|
|
|
| • Baqdasaryan Qarabağ ermənilərini ifşa etdi - 35 il davam edən ŞOK saxtakarlıq
Bu gün, 06:32 |
|
|
|
| • ABŞ-Ermənistan strateji tərəfdaşlığı İrəvana və regiona nə vəd edir? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 06:28 |
|
|
|
| • Ankaranın qətiyyəti: Terrorçular təslim olacaqlar? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 06:23 |
|
|
|
| • Ermənistan: Qərbin “Troya atı” - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • Görünür, ötən dövr ərzində İran Ermənistanda öz qüvvələrini yetişdirib - ŞƏRH
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • Rusiya təyyarə qəzası ilə bağlı məhkəmə-tibbi ekspertiza təyin etdi - KİV
Dünən, 23:05 |
|
|
|
| • Moskva paradına kimlər dəvət olunub? – Belousov açıqladı
Dünən, 22:19 |
|
|
|
| • Rusiya mətbuatından AZAL təyyarəsinin pilotlarına həyasız iddia - yayılan stenoqram...
Dünən, 22:17 |
|
|
|
| • ABŞ hansı ölkələrlə “strateji tərəfdaşlıq” sazişi imzalayıb? - İLGİNC
Dünən, 22:15 |
|
|
|
| • İran və Rusiya gizli danışıqlar aparır – Detallar AÇIQLANDI
Dünən, 22:13 |
|
|
|
| • Həbsdəki sabiq generalla dövlət qurumu arasında pensiya davası - Pulumu verin!
Dünən, 22:09 |
|
|
|
| • İrəvan-Vaşinqton müttəfiqliyi: Tehran gözünü döyüb baxacaqmı? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 21:14 |
|
|
|
| • Fərhad Əhmədovun da mühafizəçisi olmuş Kamil niyə vəfat etdi? - FOTO
Dünən, 21:07 |
|
|
|
| • Ermənistan dörd qonşunun hədəfinə çevrildi – ABŞ Paşinyanı “minalanmış” sahəyə buraxıb
Dünən, 20:42 |
|
|
|
| • Azərə yardım məqsədi ilə dələduzluğa cəhd etdilər - "...mənə yazdığı bütün mesajları silib"
Dünən, 20:35 |
|
|
|
| • Bu holdinqin maliyyə problemləri bitmir - 550 min vergi borcu var
Dünən, 20:16 |
|
|
|
| • Xəstəxanada səs-küy salan həkim - 100 manat cərimələndi
Dünən, 20:14 |
|
|
|
| • Azərbaycanda fahişəliklə məşğul olan 5 iranlı tələbə deport edildi - "MOUZE"
Dünən, 20:07 |
|
|
|
| • Bakıdakı dəhşətli terror planı: İŞİD-ə sadiqlik andı içmiş radikalın hücumu son anda əngəlləndi - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 20:01 |
|
|
|
| • Ötən il əhali ASB-dən 17 milyondan çox depoziti geri çəkib - ÇÖKÜŞ?
Dünən, 19:59 |
|
|
|
| • Aktrisa Çimnaz Sultanova vəfat edib
Dünən, 19:56 |
|
|
|
| • ABŞ Ermənistanı “ayının” pəncəsi altına atdı: - “Kreml İrəvanı bağışlamayacaq”
Dünən, 19:02 |
|
|
|
| • Ailə quran gənclərə ucuz ev, faizsiz kredit verilə bilər? - AKTUAL
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • “Elə bir yaşdayam ki, nə qalmaqal, nə də...” - buna görə seriallara çəkilmir
Dünən, 18:58 |
|
|
|
| • Bu kənddə kommunikasiya sistemlərinin qurulmasına 26 milyon manat ayrılıb
Dünən, 18:17 |
|
|
|
| • İrəvanın siyasəti Rusiyanın iş adamlarını ehtiyatlandırıb
Dünən, 18:15 |
|
|
|
| • Rusiyanın 10 gün ərzində ələ keçirdiyi yaşayış məntəqələri - Ukrayna açıqladı
Dünən, 18:13 |
|
|
|
| • İnvestisiya şirkətinin Müşahidə Şurasının sədri “Azər-Türk Bank”a təyinat alıb - FOTO
Dünən, 18:09 |
|
|
|
|
