Gerilmənin səbəbi nədir? - ARAŞDIRMA
Tarix: 8-09-2023, 15:43 | Çap et
“The Wall Street Journal” dərgisində yayımlanan məqaləyə görə, Çinin 40 il ərzində müşahidə olunan iqtisadi yüksəliş tempi yavaşlayıb. Çinin ixracı bu ilin avqust ayında illik ifadədə 8,8 faiz azalmaqla 284,87 milyard dollar təşkil edib. Çinin idxalında 7,3 faizlik kiçilmə qeydə alınaraq göstərici 216,51 milyard dollara düşüb. Məqalə müəlliflərinin fikrincə, Pekinin Qərblə gərgin münasibətləri Çin iqtisadiyyatında geriləməni sürətləndirən əsas səbəblərdəndir.
Kommunist Çin 1970-cı illərin sonlarında yeni iqtisadi modelə keçdi. Buna qədər model sırf kommunist ideologiyası üzərində qurulmuşdu, Bu model Çində inkişafa əngəl olur, kəndlərdə aclıq və səfalətə səbəb olurdu. Çin lideri Mao Tsudunun vəfatıyla ölkənin başına keçənlər kapitalist sisteminin üstünlüklərindən istifadəyə qərar verdilər, ölkədə sahibkarlığa və özəl mülkiyyət əsasında formalaşan müəssisələrin yaradılmasına imkan yaratdılar. Bundan başqa Çin rəhbərliyi Qərb ölkələrinin şirkətlərinə qapılarını açdı. Çində işçi qüvvə uçuz olduğuna görə Qərbin bır sıra böyük şirkətləri Çinin böyük bazarında pay sahibi olmağa qərar verdilər. Nəticədə Çində istehsal sürətlə artdı və Çin məhsulları dünyanı bürüdü.
Çində özəl mülkiyyətə şərait yaradılsa da, siyasi sahədə heç nə dəyişmədi. 1989-cu ildə çinli gənclərin siyasi islahatlar tələbi qana boğuldu, minlərlə insan qətlə yetirildi. Çin Kommunist Partiyası siyasi islahatlara imkan vermədi. Qərb ölkələri bir müddət Pekinlə əməkdaşlığı azaltsalar da, bu Çin iqtisadiyyatına mənfi təsir etmədi. Çinin iqtisadi yüksəlişi 1990-cı illərdə də davam etdi. Ancaq hazırda bu yüksəlişin tempi azalıb.
“The Wall Street Journal” dərgisində yayımlanan məqalədə iqtisadi geriləmənin bir başqa səbəbi kimi Çindəki demoqrafik vəziyyətlə əlaqələndirilib. Ancaq əsas səbəb ABŞ-Çin münasibətlərindəki gərginlikdir. Bu gərginlik Çinə yatırılan investisiyaları təhlükə altına qoyub.
Beynəlxalq Valyuta Fondunun porznozlarına görə, yaxın müddətdə Çinin milli gəliri 4 fazidən aşağı səviyyədə olacaq. Bu 40 il ərzində Çin üçün ən pis göstəricidir. “Politico” nəşrinin yazdığına görə, Pekin bu vəziyyətdən çıxış yolları axtarır. Pekin Çindəki investisiyaların azalmasının qarşısını almalı və Qərb ölkələrindən yeni investisiyaların axınını təşkil etməlidir. Moskva Pekinin strateji tərəfdaşı olsa da, Çinə investisiya yatıracaq gücdə deyil, investisiyalar Rusiyanın özünə lazımdır. Pekin seçim qarşısındadır, Çin hakimiyyəti ya investisiyaları, ya da hərbi gücünün artırılmasını seçməlidir. Qərb ölkələrinin Çinə investisiya axınını təşkil etmək üçün bölgədə hərbi gərginlik yaradan addımlardan yayınmalı, qonşuları Hindistan, Yaponiya və Avstraliya ilə münasibətləri normallaşdırmağa çalışmalıdır.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
DİA,AZ
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • “Capital City” ilə KİMSƏ BACARA BİLMİR? - "Başqa əlacımız qalmayıb..."
Bu gün, 09:41 |
|
|
|
| • "Rusiya İranın bu addımına qətiyyən razı olmaz" - ŞƏRH
Bu gün, 09:36 |
|
|
|
| • Bank 10 manat aylıq dövriyyəsi olan şirkətə 20 milyon dollar kredit ayırıb? - "Şlyapa Zahid"in məhkəməsi
Bu gün, 09:33 |
|
|
|
| • Şərifov getdi... o, tək qaldı: QALA BİLƏCƏKMİ? - Köhnə eşalonun SON QALASI...
Bu gün, 09:26 |
|
|
|
| • Amerika ordusu İranın QULAĞININ DİBİNDƏ... - Hər keçənə hürən molla rejimi bu dəfə LAL OLUB...
Bu gün, 09:16 |
|
|
|
| • Çimnaz Sultanova Milli Onkologiya Mərkəzində müalicə alırmış - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:10 |
|
|
|
| • İran Bakını qana boyamaq istəyir: təhlükə böyüdü – Sui-qəsd planında görün kimlər olub
Bu gün, 09:06 |
|
|
|
| • Nikol ABŞ sərhədçilərini gətirdi: Kreml cavab verəcək! - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 09:04 |
|
|
|
| • Azərbaycanda nəqliyyat şirkəti - LƏĞV EDİLİR
Bu gün, 09:00 |
|
|
|
| • ADAU ŞƏLALƏSİ... - Qurbanovun himayə etdiyi bu Şəlalənin səsi SONRA ÇIXACAQ...
Bu gün, 08:55 |
|
|
|
| • Cənab nazir... bax, bu evdir... 15 ildir QƏZALIDIR... AMMA... - Kəmaləddin Heydərova MÜRACİƏT...
Bu gün, 08:44 |
|
|
|
| • `Azəristiliktəchizat`ın işçiləri özlərindən `AMERİKA KƏŞF EDİBLƏR...` - Bir nəfər borclu var deyə... bütün bina sakinləri DONMALIDIR!
Bu gün, 08:37 |
|
|
|
| • Ermənistanda rus bazaları var: ABŞ hərbçiləri hara gələcək? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 08:30 |
|
|
|
| • Rusiyadan gələn reaksiyanın PƏRDƏARXASI - "Qara qutu" müəmması
Bu gün, 08:28 |
|
|
|
| • Bu qurum `DAMARA BAXIB` BORC YAZIR... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 08:25 |
|
|
|
| • Buranın zəmanətinə ZƏMANƏT YOXDUR! - GİLEY
Bu gün, 08:20 |
|
|
|
| • ABŞ-Ermənistan sazişi: Hədəfdə kim var? - Görünəni odur ki...
Bu gün, 07:12 |
|
|
|
| • İrəvan əslində Bakının gedişlərini təkrarlayır... - FAKT BUDUR!
Bu gün, 07:10 |
|
|
|
| • "Mənim evimə bir qəpik pul girmir..." - Vətəndaş HARAY ÇƏKİR
Bu gün, 07:06 |
|
|
|
| • İran müharibəsi başlayır, Nikol mövqeyini seçdi - Nahapetyan
Bu gün, 07:02 |
|
|
|
| • Manatı və Azərbaycanı NƏ GÖZLƏYİR? - AKTUAL
Bu gün, 07:00 |
|
|
|
| • Yevlaxda həkimlər sağaltmır, öldürür... - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 06:57 |
|
|
|
| • İrəvan Bakının sülh şərtlərinin dəyişməyəcəyini anlayıb - Başqa cür ola da bilməz...
Bu gün, 06:53 |
|
|
|
| • Zirəddin ən qorxunc proqnozlarını açıqladı - “Atom fəlakəti görürəm…”
Bu gün, 06:41 |
|
|
|
| • UNUN qiyməti müəyyənləşdi: ÇÖRƏK BAHALAŞACAQ - BELƏ HARA GEDİRİK?
Bu gün, 06:39 |
|
|
|
| • Sağlamlıq haqqında arayış BİZNESİ... - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 06:36 |
|
|
|
| • Baqdasaryan Qarabağ ermənilərini ifşa etdi - 35 il davam edən ŞOK saxtakarlıq
Bu gün, 06:32 |
|
|
|
| • ABŞ-Ermənistan strateji tərəfdaşlığı İrəvana və regiona nə vəd edir? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 06:28 |
|
|
|
| • Ankaranın qətiyyəti: Terrorçular təslim olacaqlar? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 06:23 |
|
|
|
| • Ermənistan: Qərbin “Troya atı” - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • Görünür, ötən dövr ərzində İran Ermənistanda öz qüvvələrini yetişdirib - ŞƏRH
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • Rusiya təyyarə qəzası ilə bağlı məhkəmə-tibbi ekspertiza təyin etdi - KİV
Dünən, 23:05 |
|
|
|
| • Moskva paradına kimlər dəvət olunub? – Belousov açıqladı
Dünən, 22:19 |
|
|
|
| • Rusiya mətbuatından AZAL təyyarəsinin pilotlarına həyasız iddia - yayılan stenoqram...
Dünən, 22:17 |
|
|
|
| • ABŞ hansı ölkələrlə “strateji tərəfdaşlıq” sazişi imzalayıb? - İLGİNC
Dünən, 22:15 |
|
|
|
| • İran və Rusiya gizli danışıqlar aparır – Detallar AÇIQLANDI
Dünən, 22:13 |
|
|
|
| • Həbsdəki sabiq generalla dövlət qurumu arasında pensiya davası - Pulumu verin!
Dünən, 22:09 |
|
|
|
| • İrəvan-Vaşinqton müttəfiqliyi: Tehran gözünü döyüb baxacaqmı? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 21:14 |
|
|
|
| • Fərhad Əhmədovun da mühafizəçisi olmuş Kamil niyə vəfat etdi? - FOTO
Dünən, 21:07 |
|
|
|
| • Ermənistan dörd qonşunun hədəfinə çevrildi – ABŞ Paşinyanı “minalanmış” sahəyə buraxıb
Dünən, 20:42 |
|
|
|
| • Azərə yardım məqsədi ilə dələduzluğa cəhd etdilər - "...mənə yazdığı bütün mesajları silib"
Dünən, 20:35 |
|
|
|
| • Bu holdinqin maliyyə problemləri bitmir - 550 min vergi borcu var
Dünən, 20:16 |
|
|
|
| • Xəstəxanada səs-küy salan həkim - 100 manat cərimələndi
Dünən, 20:14 |
|
|
|
| • Azərbaycanda fahişəliklə məşğul olan 5 iranlı tələbə deport edildi - "MOUZE"
Dünən, 20:07 |
|
|
|
| • Bakıdakı dəhşətli terror planı: İŞİD-ə sadiqlik andı içmiş radikalın hücumu son anda əngəlləndi - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 20:01 |
|
|
|
| • Ötən il əhali ASB-dən 17 milyondan çox depoziti geri çəkib - ÇÖKÜŞ?
Dünən, 19:59 |
|
|
|
| • Aktrisa Çimnaz Sultanova vəfat edib
Dünən, 19:56 |
|
|
|
| • ABŞ Ermənistanı “ayının” pəncəsi altına atdı: - “Kreml İrəvanı bağışlamayacaq”
Dünən, 19:02 |
|
|
|
| • Ailə quran gənclərə ucuz ev, faizsiz kredit verilə bilər? - AKTUAL
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • “Elə bir yaşdayam ki, nə qalmaqal, nə də...” - buna görə seriallara çəkilmir
Dünən, 18:58 |
|
|
|
|
