İrəvana Zəngəzur mesajı və ya əvvəl sülh, sonra dəhliz .....                     ““Embrayer” Putinə görə adına niyə ləkə gətirsin?..” .....                     Nazirlikdə 'Volqa' əməliyyatı: Dövlətdən 10 minlər “yeyən” maşını 3 minə satdılar .....                     "Hər halda mənim uşaqlarımı və ailəmin gələcəyini siz məndən çox istəmirsiz..." .....                     Paşinyan Xocalı cəlladlarını həbs etdirsə... .....                     Dövlət qurumu 493 minlik geyimləri .....                     Azərbaycanda 24 illik nəqliyyat şirkəti .....                     ABŞ və Ermənistan strateji tərəfdaşlıq sazişi imzalayıb .....                     Ermənistanın delimitasiya komissiyasının tərkibində dəyişiklik .....                     Azərbaycan Atletika Federasiyasında yeni təyinatlar reallaşıb .....                     "3 aya yaxındır ki, təyinatımız verilmir..." .....                     Təhsil Tələbə Krediti Fondunda NƏ İŞLƏR ÇEVRİLİR? .....                     Salam verməyən dostuna 14 bıçaq zərbəsi vurdu .....                     İşdən çıxarılan ginekoloq danışdı .....                     Abşeron Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzində SAXTAKARLIQ QALMAQALI .....                     Ağciyər Xəstəlikləri Mərkəzinə direktor təyin olunub .....                     Ermənistanın Qərb və Rusiya arasında yeni planı: .....                     "Bizim camaat hər şeydən pis nəticə çıxarmağı bacarır" .....                     İranlı deputatlar bu HOQQANI DA ÇIXARDILAR... .....                     "Bu, neftin qiymətlərinə təsirsiz ötüşməyəcək" .....                     “Əgər məni öldürməsələr, hər şeyi açıb danışacam” .....                     Göygöldə məktəblilər arasında mübahisə .....                     “Azərsu”nun 1.4 milyon manatlıq müəssisəsi adını dəyişir .....                     İrəvandan Rusiyaya tarixi xəyanət: Sənəd kimə qarşıdır? .....                     Tehran İrəvanın Qərbi qonşuluğuna gətirməsini istəmir .....                     Bacısını bıçaqlayan qardaş hakim qarşısında .....                     Dövlət qurumlarından biri əməkdaşlarını 920, digəri 270 manata sığortalayır .....                     Moskvadakı erməni biznesmenlər narahatdır .....                     Paşinyan Ermənistanı Türkiyənin nəzarətinə keçirmək istəyir .....                     Baydenin erməni MİRASI .....                     Hafiz Hacıyev yaddaşını itirib? .....                     Xırdalanda dözülməz vəziyyət .....                     Adnan Əhmədzadə Azərbaycanda bu klubun sponsoru olur .....                     Naxçıvanda daha bir idman federasiyası fəaliyyətini .....                     Paşinyana alma atan vətəndaşın işi üzrə məhkəmə iclası başlayıb .....                     Çox hörmətli başçı nəyə və kimə arxalanır?! .....                     26 nəfərə qarşı dələduzluq edən `general`ın cinayət işi .....                     Naxçıvanda dövlət qurumu adını dəyişir .....                     Bir sıra dairə seçki komissiyalarının tərkibində dəyişikliklər edilib .....                     Quba Dövlət Sosial-İqtisadi Kollecində pul yığılır? .....                 

Tramp niyə Qrelandiyanı almağa can atır? - “Regnum”
Tarix: Dünən, 15:29 | Çap et
Tramp niyə Qrelandiyanı almağa can atır?
ABŞ-nın yeni prezidenti Donald Tramp Qrenlandiyanı Danimarkadan almaq planlarını təkrarlayaraq, adanı Amerikanın milli təhlükəsizliyi üçün mühüm sərvət adlandırıb.

Tramp bildirib ki, Qrenlandiyaya nəzarət Rusiya və Çinin Arktikadakı fəaliyyətlərini izləmək və hər iki ölkədən gələcək təhlükələrdən qorunmaq üçün stratejidir. “Mən azad dünyanı qorumaqdan danışıram”, - Ağ evin rəhbəri jurnalistlərin suallarını cavablandırarkən deyib.

Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.

Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:

Göründüyü kimi, yeni administrasiya ölkənin Arktikada hərbi mövcudluğuna yenidən baxmağı planlaşdırır. Eyni zamanda, ABŞ-nın Qrenlandiya ilə bağlı planları, xüsusən də ABŞ-nın 70 ildir ki, adanın ərazisindən hərbi məqsədlər üçün istifadə etdiyini nəzərə alsaq, çoxlu suallar doğurur.

Stenli Kubrikin izi ilə

ABŞ ordusunun Qrenlandiyada hərbi mövcudluğu haqqında saziş İkinci Dünya müharibəsi zamanı bağlanıb. Danimarkanın Vaşinqtondakı səfirliyi Danimarkanın Üçüncü Reyx tərəfindən işğalını tanımaqdan imtina edib. 1950-ci ildə yaxınlıqdakı eskimos kəndinin şərəfinə “Tule” adlandırılan adada ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus böyük bazanın tikintisinə başlanıb.

1960-cı illərə qədər baza genişləndirilib və “B-52” nüvə silahına malik strateji bombardmançı təyyarələr Qrenlandiyada yerləşdirilib. O, “Xrom Günbəz” (“Chrome Dome”) əməliyyatı çərçivəsində göyərtəsində nüvə bombaları ilə SSRİ sərhədlərinə qədər gecə-gündüz döyüşlər həyata keçirib.

İdeya ondan ibarət idi ki, nüvə silahı daşıyıcılarının hava məkanında 24 saat mövcudluğu (gözlənilməz münaqişə baş verəcəyi təqdirdə) ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinə üstünlük verəcək. Uçuşdan əvvəl ekipajlara sovet ərazisinə zərbə vurmaq üçün hədəflər təyin edilib.

“Chrome Dome” əməliyyatı Stenli Kubrikin “Dr. Strangelove” bədii filminin əsasını təşkil edirdi. Süjet Arktikada SSRİ sərhədlərinə müntəzəm uçuş həyata keçirən və nəticədə nüvə zərbəsi endirən “B-52” bombardmançı təyyarəsinin ekipajından bəhs edir.

ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin bombardmançı ekipajlarının dəfələrlə nüvə zərbəsi taktikasını tətbiq etdiyini nəzərə alsaq, Kubrikin danışdığı hekayə daha real görünür.

Bu təcrübə sonda ABŞ-a əks-nəticə verib: 21 yanvar 1968-ci ildə Tule aviabazasına təyin edilmiş bombardmançı təyyarənin göyərtəsində yanğın baş verib. Ekipaj bazanın bilavasitə yaxınlığında qəzaya uğrayan təyyarəni tərk edə bilib. Hadisə nəticəsində 4 ədəd “B28” termonüvə bombası Qrenlandiyanın buzlarında “itirilib”.

Hadisə ilə bağlı məlumatlar məxfiləşdirilib. Yalnız 1990-cı illərdə məlum olub ki, Amerika hərbçiləri üç bombanın fraqmentlərini tapıblar və biri hələ də yerli ekologiyanı zəhərləyərək “orada”dır. “Chrome Dome” əməliyyatından imtina edilib, lakin ABŞ adada təyyarə yerləşdirmək fikrindən əl çəkməyib.

“Müasir Amerika hərbi doktrinasında Qrenlandiyaya xüsusi rol verilir”, - deyə hərbi ekspert Aleksandr Mixaylovski “Regnum”-a müsahibəsində qeyd edib.

“Bu, təkcə Arktikaya nəzarət haqqında deyil, həm də qlobal müharibə zamanı strateji üstünlüklə bağlıdır. Heç kimə sirr deyil ki, həm ABŞ, həm də SSRİ böyük müharibə olacağı təqdirdə, məsələn, Şimal qütbündən nüvə zərbələri mübadiləsi aparmağı planlaşdırırdılar - bu, ən qısa yoldur”, - ekspert deyir.

Onun sözlərinə görə, buna görə də ABŞ-nın Milli Raketdən Müdafiə Sistemi (BMEWS) Qrenlandiyada erkən xəbərdarlıq radar stansiyaları yerləşdirilib. Kompleks nüvə raketləri və onların daşıyıcılarını aşkar etmək üçün nəzərdə tutulub.

2021-ci ildə, ilk prezidentlik dövründə Tramp yenilənmiş raketdən müdafiə konsepsiyasını təqdim edib. Təkmilləşdirmələr ona görə lazım idi ki, Rusiya, Çin, İran və Şimali Koreya “mövcud müdafiə sistemlərinə meydan oxuyan” yeni silahlar əldə ediblər.

“Nordic Defense Analysis” şirkətinin analitiki Yens Venzel deyir ki, Qrenlandiyaya nəzarəti ələ keçirmək istəyi Vaşinqtonun qorxuları ilə bağlı ola bilər:

“Amerikalılar Rusiyanın ABŞ-a genişmiqyaslı hücum edə biləcəyindən ciddi narahatdırlar. Hazırda Qrenlandiyanın bütün ərazisi üzərində hava monitorinqi aparılmır, bu, mahiyyətcə “azad zona”dır”.

Qrenlandiyaya nəzarət “Rusiya təhlükəsini cilovlamaqla” yanaşı, Çindən gələn hücum riskini də azaldır. Amerikalı analitiklərin fikrincə, Çin ABŞ-nın şərq sahilinə raketlər atsa, onların uçuş yolu Şimal qütbündən keçəcək.

Buna görə də Tramp Qrenlandiyanın ABŞ üçün strateji əhəmiyyətindən danışarkən yalan demir.

Arktikada nüvə silahları

Soyuq müharibənin başa çatması ilə ABŞ-nın Qrenlandiyada mövcudluğu qismən məhdudlaşdırıldı. Tule bazası “Pituffik” adlandırılıb, bəzi obyektlər bağlanıb, personal 10 min nəfərdən 2 min nəfərə endirilib.

Bununla belə, dünyada hərbi-siyasi vəziyyətin gərginləşməsi ilə Vaşinqton NATO müttəfiqləri ilə birlikdə yenidən köhnə yolla getdi. “Pituffik” aerodromunda MAAS təyyarələrinin sürətli yerləşdirilməsi üçün xüsusi platformalar quraşdırılıb və bu, aviabazanın bütün il boyu istifadəsinə imkan yaradır (qışda Qrenlandiyanın şimalında temperatur mənfi 45 dərəcəyə enir). Kompleks qırıcıların buraxılması üçün qısa və ya buzlu uçuş-enmə zolaqlarından istifadə etməyə imkan verir və ABŞ-nın bazanı idarə etmək imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə genişləndirir.

Maraqlıdır ki, modernləşmə Trampın birinci dövründə həyata keçirilib. Pentaqon bazanın potensialının genişləndiriləcəyini də bəyan edib.

Qrenlandiyadakı Thule/Pituffik hava bazasında MAAS sistemlərinin quraşdırılmasından sonra ABŞ və Kanada Hərbi Hava Qüvvələrinin “Amalgam Dart” adlı müntəzəm təlimləri başlayıb. Eyni zamanda, Danimarka ABŞ-nın NATO müttəfiqi kimi heç vaxt öz ərazisində təlimlərin keçirilməsinə qarşı çıxmayıb. Danimarka Hərbi Kollecinin analitiki Anders Pak Nilsen deyir ki, buna görə də Tramp ona Qrenlandiyadan Amerika hərbçilərinin maraqları naminə istifadə etməyə icazə veriləcəyini gözləyə bilər:

“ABŞ-nın artıq bu əraziyə çıxışı var. Onların artıq Pituffik kosmik bazasında erkən xəbərdarlıq radarları var. Bu, onların Tule hava bazası adlandırdıqları bazadır. Amerikalılar Qrenlandiyada hərbi mövcudluğunu genişləndirmək istəsələr, Danimarka və Qrenlandiya hökumətlərindən xahiş edə bilərlər”.

Bununla belə, ABŞ sadəcə olaraq kiçik tərəfdaşlarından icazə istəməyə bilər. Rusiyanın Danimarkadakı səfiri Vladimir Barbinin sözlərinə görə, ABŞ artıq nüvə silahı daşıyıcılarının yerləşdirilməsi üçün Qrenlandiyada Tule/Pituffik bazasını hazırlayır:

“Milyardlarla ABŞ dollarına başa gələn radar da daxil olmaqla, onun kompleks modernləşdirilməsi davam edir. Orada nüvə silahı daşıya bilən “F-35” qırıcıları üçün də aerodrom infrastrukturu yaradılır. Belə qırıcılar artıq ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin təlimləri zamanı bazanın aerodromundan istifadə ediblər”.

Öz növbəsində, ABŞ-nın Danimarkadakı səfirliyi bəyan edib ki, Vaşinqton “Qrenlandiyada hərbi mövcudluğunu artırmaq niyyətində deyil”.

İddialara görə, söhbət yalnız mövcud bazanın modernləşdirilməsindən gedir. Eyni zamanda, ABŞ-nın “keçmişin günahlarına” baxmayaraq, Qrenlandiya ərazisində nüvə silahı yerləşdirmək imkanını nəzərdən keçirdiyi açıq-aşkar görünür.

1995-ci ildə Birləşmiş Ştatlar "Tule hadisəsi" ilə bağlı bəzi sənədlərin məxfiliyini ləğv və Danimarkanın qeyri-nüvə statusunu pozduqlarını etiraf edib. Sənədlərin dərci beynəlxalq qalmaqala səbəb oldu, buna görə də ABŞ ilk növbədə Danimarka hakimiyyətinin mövqeyinə görə daha Qrenlandiyada strateji aviasiya yerləşdirməyə cəsarət etmədi. Şərti “Anschluss” və ya Trampın terminologiyası ilə desək, Qrenlandiya ilə bağlı “sövdələşmə” bu problemi həll edə və Vaşinqtona “Soyuq müharibə”nin reallıqlarına qayıtmağa imkan verə bilər.

Rusiya üçün təhlükə varmı?

Amerika administrasiyasının başqa mühüm kartları var – onlar istədiklərinə başqa yolla nail ola bilərlər. Məsələn, Tramp Avropa ölkələrindən NATO-ya xərclərini artırmağı və Qrenlandiyada istənilən qüvvəni yerləşdirmək üçün Danimarkadan kart-blanş almağı tələb edə bilər.

Belə olan halda ABŞ Arktikada raketdən müdafiə sistemlərini ciddi şəkildə dəyişdirə və hətta Qrenlandiyada nüvə silahı daşıyıcılarını yerləşdirə biləcək.

“Pituffik/Thule bazasının qırıcılar üçün yenidən təchiz edilməsi strateji aviasiyanın oraya göndərilməsinin çətin olduğunu göstərir. Artıq 1960-cı illər deyil, bomba daşımağa ehtiyac yoxdur, “strateqləri” sərhədlərimizə köçürməyin mənasızdır. “Başqa sözlə, təhlükəsizliyimizə yeni təhdidlər hələ yaranmayıb”, - hərbi ekspert Mixaylovski deyir. - Əslində, indi, ABŞ Arktikada hərbi mövcudluğunu genişləndirmir, lakin raketdən müdafiə sistemində boşluqlar düzəldir. Amma bu o demək deyil ki, Rusiya xüsusilə yeni Amerika administrasiyasının gözlənilməzliyini nəzərə alsaq, sakitləşə və baş verənlərə reaksiya göstərə bilməz.










 
Sorğu

Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
Yox
Bu yolda Rusiyanın ağzı ovulacaq

Şirkət-Xidmət
   
Xəbər lenti
                                                 
İrəvana Zəngəzur mesajı və ya əvvəl sülh, sonra dəhliz - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 01:58
““Embrayer” Putinə görə adına niyə ləkə gətirsin?..” - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 01:52
Nazirlikdə 'Volqa' əməliyyatı: Dövlətdən 10 minlər “yeyən” maşını 3 minə satdılar - SƏNƏDLƏR
Bu gün, 01:48
"Hər halda mənim uşaqlarımı və ailəmin gələcəyini siz məndən çox istəmirsiz..."
Bu gün, 01:38
Paşinyan Xocalı cəlladlarını həbs etdirsə... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 01:34
Dövlət qurumu 493 minlik geyimləri - BU ŞİRKƏTDƏN ALDI
Bu gün, 00:05
Azərbaycanda 24 illik nəqliyyat şirkəti - LƏĞV OLUNUR
Bu gün, 00:02
ABŞ və Ermənistan strateji tərəfdaşlıq sazişi imzalayıb
Dünən, 23:23
Ermənistanın delimitasiya komissiyasının tərkibində dəyişiklik - KİV
Dünən, 22:32
Azərbaycan Atletika Federasiyasında yeni təyinatlar reallaşıb
Dünən, 22:11
"3 aya yaxındır ki, təyinatımız verilmir..." - Nazirlik isə deyir ki...
Dünən, 19:02
Təhsil Tələbə Krediti Fondunda NƏ İŞLƏR ÇEVRİLİR? - İLGİNC İDDİALAR
Dünən, 19:00
Salam verməyən dostuna 14 bıçaq zərbəsi vurdu - İTTİHAM AKTI
Dünən, 18:21
İşdən çıxarılan ginekoloq danışdı - "Sifarişli oyun idi"
Dünən, 18:16
Abşeron Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzində SAXTAKARLIQ QALMAQALI – İşçi və rəhbərdən QARŞILIQLI İTTİHAMLAR
Dünən, 18:12
Ağciyər Xəstəlikləri Mərkəzinə direktor təyin olunub - FOTO
Dünən, 18:07
Ermənistanın Qərb və Rusiya arasında yeni planı: - Nə qədər dayanıqlı olacaq?
Dünən, 18:00
"Bizim camaat hər şeydən pis nəticə çıxarmağı bacarır"
Dünən, 17:59
İranlı deputatlar bu HOQQANI DA ÇIXARDILAR... - FOTO
Dünən, 17:46
"Bu, neftin qiymətlərinə təsirsiz ötüşməyəcək" - GƏLİŞMƏ
Dünən, 17:45
“Əgər məni öldürməsələr, hər şeyi açıb danışacam” – Hafiz Hacıyev
Dünən, 17:41
Göygöldə məktəblilər arasında mübahisə - Bir nəfər bıçaqlandı
Dünən, 17:39
“Azərsu”nun 1.4 milyon manatlıq müəssisəsi adını dəyişir
Dünən, 17:36
İrəvandan Rusiyaya tarixi xəyanət: Sənəd kimə qarşıdır? - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 17:30
Tehran İrəvanın Qərbi qonşuluğuna gətirməsini istəmir - AMMA...
Dünən, 17:25
Bacısını bıçaqlayan qardaş hakim qarşısında
Dünən, 17:23
Dövlət qurumlarından biri əməkdaşlarını 920, digəri 270 manata sığortalayır - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:18
Moskvadakı erməni biznesmenlər narahatdır - "Ermənistan üçün bu məsələ xüsusilə aktualdır..."
Dünən, 17:14
Paşinyan Ermənistanı Türkiyənin nəzarətinə keçirmək istəyir - Alen Gevondyan
Dünən, 17:13
Baydenin erməni MİRASI – Qoca Co son günlərində də Ermənistanı düşünür...
Dünən, 17:04
Hafiz Hacıyev yaddaşını itirib? - AÇIQLAMA
Dünən, 17:01
Xırdalanda dözülməz vəziyyət - İcra hakimiyyəti sakinləri günahkar çıxardı
Dünən, 16:59
Adnan Əhmədzadə Azərbaycanda bu klubun sponsoru olur
Dünən, 16:55
Naxçıvanda daha bir idman federasiyası fəaliyyətini DAYANDIRDI
Dünən, 16:48
Paşinyana alma atan vətəndaşın işi üzrə məhkəmə iclası başlayıb - KİV
Dünən, 16:44
Çox hörmətli başçı nəyə və kimə arxalanır?! - HARINLIQ NÜMUNƏSİ...
Dünən, 16:42
26 nəfərə qarşı dələduzluq edən `general`ın cinayət işi - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:36
Naxçıvanda dövlət qurumu adını dəyişir
Dünən, 16:29
Bir sıra dairə seçki komissiyalarının tərkibində dəyişikliklər edilib
Dünən, 16:17
Quba Dövlət Sosial-İqtisadi Kollecində pul yığılır? - İTTİHAM VAR...
Dünən, 16:15
Qəzadan sağ çıxan Zaqatala sakini DANIŞDI - "Arxa qapıdan tullandım"
Dünən, 16:11
Ermənistan konstitusiyası dəyişərsə, sülh müqaviləsi imzalanacaqmı? - AÇIQLAMA
Dünən, 16:05
Pezeşkian sabah Tacikistana səfər edəcək
Dünən, 16:01
Valeh Əhmədova bu kanalda vəzifə verildi - FOTO
Dünən, 15:50
Nahid Bağırov onunla bağlı ƏMR VERDİ
Dünən, 15:48
Ağdamın bu iki kəndinin BİR DƏRDİ VAR... - "Sakinlər dövlətimizdən hər hansı yardım istəmirlər..."
Dünən, 15:44
AYNA Sumqayıtdan Xırdalana gedənləri didərgin salıb - Marşrut əsassız ləğv edilib
Dünən, 15:38
Bakının son tələbi masaya qoyuldu: - Yeni şərtlər belədir
Dünən, 15:31
Tramp niyə Qrelandiyanı almağa can atır? - “Regnum”
Dünən, 15:29
Azərbaycan klubu bu stadionu iranlı iş adamlarından aldı
Dünən, 15:28
Şirkət-Xidmət
 
 
Dia.az © 2010 - 2014
Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
Bizimlə Əlaqə : Tel - 055-560-77-49, 077-271-11-33 E-mail : [email protected]
Designed by Daraaz.net
�������@Mail.ru