Çinə və İrana qarşı Qərb niyə yumşaq davranır? – Görünən siyasətin görünməyən TƏRƏFLƏRİ
Tarix: 19-10-2021, 10:04 | Çap et
İrandakı edamlar və Çinin uyğur əsarəti hazırda insanları narahat edən əsas problemlərdəndir. Çünki Qərb ədalətli və demokratik dünya yaratmaq adı ilə narıncı inqilablar, ərəb baharları siyasətini reallaşdırıb. İnsan haqları istiqamətində hazırda ən çox ilişdikləri paytaxtlardan biri də Pxenyandır. Kim Çen In isə bu təzyiqləri eşitməzdən gəlir. Ekspertlər Qərbin Şimali Koreyaya sanksiyalarının əsas səbəbi kimi Pxenyan-Moskva yaxınlığını göstərirlər. Bu baxımdan Kremlin özü də belə təzyiqlərlə üzləşir.
Bizim.Media xəbər verir ki, Qərbin ədalətli və demokratik dünya mübarizəsi insan hüquqlarından daha çox siyasi nəzarət mexanizmidir.
Hər halda ekspertlər bu fikirdədir və onların qənaətinə görə “demokratiya pərdəsi” əslində Qərbin qazanc mənbəyidir. Bu yolla onlar Liviya lideri Qəddafinin mülkünə, Yaxın Şərqin neft-qaz yataqlarına nəzarəti ələ keçiriblər. Hazırda isə əsas narahatlıqları Qara dəniz və Zəngəzur dəhlizi ilə bağlıdır. Çünki Ukraynanın ərazi bütövlüyü adı ilə Rusiyanın geostrateji su hövzəsindən sıxışdırmağa çalşırlar. Yəni, onları insan haqları maraqlandırsaydı, Krım tatarları ilə bağlı müəyyən sənəd tərtib edərdilər. Zəngəzur başağrıları isə bu tip mühüm koridordan kənarda qalmaqlarıdır.
Qərbin hələki ən gülməli sanskiyaları bunlardır:
1. İrana təzyiqlər
2. Çinin uyğur siyasətinin qınanması
İranda 30 milyon azərbaycanlı yaşayır. Bu isə ölkə əhalisinin 40-45 faizidir. Amma Azərbaycan dilində tədris qadağandır. Azərbaycanlılara muxtariyyət verilməsi isə sonrakı etapdır. İranda edam cəzası da qınaq obyekti olmalıdır. Öldürülənlər arasında azərbaycanlılar çoxluq təşkil edir.
Bütün dünya bu acınacaqlı vəziyyətdən xəbərdardır, ancaq heç bir alverçi öz malına pis deməyən kimi, Qərb də ötəri sanksiyalarıla sanki uşaq başı aldadır. İran-Qərb bağı:
⦁ İngilislərin yaratdığı İranın şah rejimi 1979-cu ildə Fransanın dəstəklədiyi molla rejimi ilə əvəzləndi.
Çinin uyğur siyasətini isə genosid kimi də dəyərləndirirlər. Belə ki, İran azərbaycanlıları dil azadlığı, soy-kök nüanslarına görə sıxışdırılırsa, heç olmasa öz evlərində yaşayır, hətta xaricə səfər də edə bilirlər. Amma Çindəki uyğurlar əsir halındadırılar.
Si Cin Pinin uyğur düşərgələri Hitler konslagerlərini xatırladır. Bəs Qərb bu situasiya ilə bağlı nə edir:
2021-ci il 23 fevral tarixində Kanada parlamentinin aşağı palatası Çinin uyğur əhalisi ilə bağlı vəziyyəti soyqırım kimi tanıyıb.
23 aprel 2021-ci ildə Böyük Britaniya parlamentində Çinin uyğurlara qarşı törətdiyi əməlləri soyqırım olaraq qəbul olunub.
2021-ci il iyunun 25-də ABŞ administrasiyası Çin hakimiyyətinin uyğur türklərinə verdiyi işgəncə və zülmə görə sanksiya tətbiq edib.
2021-ci il iyulun 14-də Belçika parlamentində Çinin Sincan Uyğur muxtar bölgəsində uyğur türklərinin ciddi soyqırım riski ilə üzləşdiyinə dair qətnamə layihəsi təsdiqlənib.
Sadalanan sanksiya, qətnamə və bəyantların Pekinə heç bir təsiri olmayıb. Ən ciddi addım Uyğur muxtar bölgəsi ilə idxal-ixrac məhdudiyyətlərinin tətbiqidir. Bunu isə dünya asılılığı yaratmış Çin iqtisadiyyatına maneə saymaq olmaz.
Qərbin qarşısını nə kəsir?
1. Təkcə 2020-ci ildə Çin-ABŞ ticarət dövrüyyəsi 8.3 faiz artaraq 586,72 milyard dollar təşkil edib.
2. Çində ABŞ-a məxsus şirkətlər var. 2021-ci ilin yayına kimi amerikanlar Çində milyardlarla dollarlıq səhmlər alıblar.
3. 2020-ci ildə Çin Avropa İttifaqı ilə ticarət dövriyyəsinin həcminə görə ABŞ-ı keçib. Çin-Aİ ticarət dövriyyəsi 586 milyard avro təşkil edib.
4. Çində Avropa İttifaqına aid şirkətlər də az deyil.
Yəni, bu rəqəmlərin fonunda Qərbin uyğurlara görə Çinə təzyiqlərini artırması real görünmür. Digər tərəfdən unutmaq olmaz ki, son illər Avropa qitəsi uğrunda münarizə güclənib. Avropa İttifaqı ilə tivarət dövriyyəsində liderliyi Çinin ələ alması ikinci yerə yuvarlanan ABŞ, üçüncü yerdə olan Britaniya və 5-ci pillədə qərarlaşan Rusiyanı da narahat etməyə bilməz. Kremlin Pekinlə Amur problemlərini də nəzərə alanda uyğur bəhanəsi ilə hegemon ölkələrin Çin basqısı qaçılmazlaşır.
Bu isə böyük geosiyasi və iqtisadi maraqlara görə qlobal insan problemlərinin də həllinə səbəb ola bilər:
Çinə intensiv təzyiq uyğurlara muxtariyyət hüququ qazandırar.
Hazırda əsasən Çinin əlinə baxan İran da zəif düşər və heç olmasa 35 milyon soydaşımıza Azərbaycan dilində tədris imkanı yaradar.
Anar Rəhimov, Bizim.Media
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Kürd məsələsi Türkiyə ilə ABŞ arasında böhran yaradacaq - “Regnum”
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Fəlakətli zəlzələ xəbərdarlığı: - Yüz minlərə insan öləcək
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • Bakıda 3 000 manat maaşa VAKANSİYA - FOTOFAKT
Bu gün, 13:19 |
|
|
|
| • "Əli Kərimli də, Avropada oturan "bloqerlər" - vətən xainləri də İmişli hadisəsinə fikir bildirirlər" - Siyavuş Novruzov
Bu gün, 13:17 |
|
|
|
| • "Sizinlə bu istiqamətlərdə sıx işləmək niyyətindəyik" - İlham Əliyevdən Trampa İSMARIC
Bu gün, 13:15 |
|
|
|
| • Azərbaycanda ət niyə dünya bazarındakı qiymətlərdən xeyli bahadır? - 3,7 MANATA İDXAL OLUNUR, 16 MANATA SATILIR ...
Bu gün, 13:12 |
|
|
|
| • “Zərdabi LTD” ölkədən külli miqdarda pul çıxarıb? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:10 |
|
|
|
| • 19 İLİN “XƏSİS NAZİRİ”... – Azərbaycanın ən uzunömürlü maliyyə naziri nə ilə yadda qaldı?
Bu gün, 13:06 |
|
|
|
| • İnsult keçirən Xalq artisti Ənvər Həsənovun vəziyyəti pisləşib, reanimasiyaya yerləşdirilib
Bu gün, 13:03 |
|
|
|
| • Telefon zəngləri ilə talanan pullar: Necə qorunmalı? - AKTUAL
Bu gün, 13:01 |
|
|
|
| • “Ağdamda niyə narla foto çəkdirdin” sualına Simonyanın CAVABI
Bu gün, 13:00 |
|
|
|
| • "Buna daha dözümüm qalmayıb"
Bu gün, 12:58 |
|
|
|
| • İrəvandan Minsk Qrupunun ləğvi ilə bağlı AÇIQLAMA
Bu gün, 12:57 |
|
|
|
| • “Lazım gəlsə, pasportumu da göstərərəm” – Afət KİMƏ SƏSLƏNDİ?
Bu gün, 12:55 |
|
|
|
| • Ötən il azərbaycanlılar Türkiyədə nə qədər ev alıb?
Bu gün, 12:54 |
|
|
|
| • Yenidən qurulan 9 milyonluq şirkətə direktor təyin edilib - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 12:50 |
|
|
|
| • Cənub-şərq küləyi əsəcək - belə deyirlər...
Bu gün, 12:49 |
|
|
|
| • Fərid Səfərli qarşılıqlı prosedur çərçivəsində qaytarılıb - ARANI QATANLAR KİMDİR?
Bu gün, 12:46 |
|
|
|
| • Tehranda Azərbaycan və İranın Birgə İqtisadi Komissiyasının 16-cı iclası başlayıb
Bu gün, 12:43 |
|
|
|
| • Yumurta bahalaşacaq? - Asossiasiya açıqlama yaydı
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
| • Ermənistan Aİİ-dən çıxmağa hazırlaşmır - Simonyan BELƏ DEYİR
Bu gün, 12:32 |
|
|
|
| • AYNA-nın bu yoldakı problemləri bitib-tükənmir - VİDEO
Bu gün, 12:28 |
|
|
|
| • İki tibb bacısı “TikTok”da Mehmet Tuncayın toruna necə düşüb? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:24 |
|
|
|
| • Azərbaycan təyyarəsinin vurulmasını dünyaya yayan bloger haqda film çəkilir – KÖLGƏDƏ QALAN GERÇƏK QƏHRƏMAN
Bu gün, 12:23 |
|
|
|
| • Qızı Nizaməddin Şəmsizadənin vəziyyətindən danışdı: - “Möcüzə gözləyirik”
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
| • Bakıda 37 milyonluq parkı kim tikir? – Abit Əliyevlə Şahin Verdəliyev anlaşması
Bu gün, 12:11 |
|
|
|
| • "Dövlət içində dövlət qurublar..." - GİLEY
Bu gün, 12:07 |
|
|
|
| • Oğlum dərin depressiyaya düşüb - İranın azad etdiyi tələbənin anası DANIŞDI
Bu gün, 11:55 |
|
|
|
| • Avroparlamentin qətnamələrinin heç bir dəyəri yoxdur - Mamuka Mdinaradze
Bu gün, 11:53 |
|
|
|
| • Polisi təhqir edən rəis həbs edildi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:50 |
|
|
|
| • Parisin Tramp qorxusu: - Makron Avropanı "oyatmaq" istəyir
Bu gün, 11:48 |
|
|
|
| • Masallıda 11 il əvvəl evə qara maska ilə silahlı basqın edən şəxslər tutulub
Bu gün, 11:42 |
|
|
|
| • “Xanımların işlə təmin edilməsi” adı altında 57 nəfəri aldatmaqda şübhəli bilinən şəxs saxlanılıb
Bu gün, 11:31 |
|
|
|
| • Ukrayna şirkətləri Rusiyaya kömək ediblər
Bu gün, 11:30 |
|
|
|
| • “Unibank”ın depozitləri son üç ayda 27 mln. manat azalıb - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:27 |
|
|
|
| • Astarada SARAYDAXİLİ ÇƏKİŞMƏ... - Qəzənfər Ağayev BACARMADI...
Bu gün, 11:21 |
|
|
|
| • Azneft dairəsinə "protiv" girən "Galenwagen" sürücüsü kimdir? - 90-TH-222...
Bu gün, 11:18 |
|
|
|
| • Bakıda narkotiklərə qarşı əməliyyatlar keçirib - 20 kq narkotik vasitə dövriyyədən çıxarılıb
Bu gün, 11:14 |
|
|
|
| • Paşinyan bu dəfə işə metro ilə getdi və əlil vətəndaşlarla... - "Velosiped havası deyil..."
Bu gün, 11:11 |
|
|
|
| • 92 minlik dələduzluğa görə həbs edilən şəxsin işi Ali Məhkəmədə
Bu gün, 11:09 |
|
|
|
| • "Səsini çıxaranları təhdid edirlər..." - Culfa sakinləri PROBLEM İÇİNDƏ...
Bu gün, 11:06 |
|
|
|
| • “Balakhani Operating Company LTD” Sabunçu sakinlərinə qan uddurur - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 11:01 |
|
|
|
| • Əlyazmalar İnstitutunun direktoru kimdir: Teymur Kərimli, yoxsa Gülbəniz Babaxanlı? - İLGİNC İDDİALAR
Bu gün, 10:59 |
|
|
|
| • Qərbin təzyiqləri Gürcüstanı "3+3"ə gətirə bilərmi? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 10:54 |
|
|
|
| • Tehranla dəhliz planları baş tutmadı: Bakının hədəfini açıqladılar - “Respublika Meydanı”
Bu gün, 10:53 |
|
|
|
| • Bakının milyon manatlıq torpaqları: Onları kimlər alır? - FOTO
Bu gün, 10:44 |
|
|
|
| • Qonşuluqda inqilab söhbətləri: Hökumət də “yox” deyir, müxalifət də - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 10:42 |
|
|
|
| • "Azərbaycan polisinə hücumlar edir, ləkələmək istəyirlər" - deputat
Bu gün, 10:37 |
|
|
|
| • "Çimnaz bir çoxları kimi maskalanmamışdı"
Bu gün, 10:35 |
|
|
|
| • "Məktəbli övladımı küçə itlərinin əhatəsindən güclə qurtarmışam..." - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 10:29 |
|
|
|
|
