AZƏRBAYCAN SİYASƏTİNDƏ «BEYSBOL» FENOMENİ
Tarix: 23-09-2011, 11:33 | Çap et
 DÖVLƏTİ NECƏ İDARƏ ETMƏK LAZIMDIR?
Azərbaycan siyasəti ilə maraqlananlar üçün «WikiLeaks»dən öyrəniləsi çox şey var. Mənim öyrəndiyim məqam bu oldu: Azərbaycan siyasi elitasında ictimai mövzularda polemika getmir. Sadə dildə desək, siyasi elitanı «dövləti necə idarə etmək lazımdır» sualı ya az maraqlandırır, ya da heç maraqlandırmır.
Fikrimi əsaslandırım. Əksər siyasi elitalar - avtoritar, yaxud demokratik olmalarından asılı olmayaraq – «necə idarə etmək lazımdır» sualı ətrafında qütbləşirlər. Ortada iri siyasi intriqalar gedir, fikirlər toqquşur və bu dinamika cəmiyyətin idarə olunmasını tənzimləyir. Məsələn, totalitar SSRİ-nin Brejnev dönəmində belə Leonid Brejnev və Aleksey Kosıqin arasında ideoloji bir rəqabət var idi. Ondan əvvəl isə «liberal» Xruşşov «mühafizəkar» Malenkovla toqquşurdu. Ərəb diktaturalarında müxtəlif dövrlərdə millətçilər, dinçilər, solçular, qərbpərəstlər bir-biri ilə toqquşublar. Hətta Heydər Əliyev Azərbaycanında da şərti olaraq liberallar və mühafizəkarlar qrupları iqtidar elitasının öz içində çarpışırdılar. «WikiLeaks» göstərir ki, İlham Əliyev hökumətində belə bir fikir mübarizəsi yoxdur. «WikiLeaks»dəki sənədlərdə Azərbaycan hökumətindəki qruplaşmalar onların təmsil etdikləri dəyərlərə, ideyalara yox, iqtisadi və inzibati güclərinə görə qruplaşdırılıblar. Ortada elə bir ciddi sübut yoxdur ki, Azərbaycan siyasi elitasında iki fərqli ideya/dəyər/əqidə daşıyıcıları hansısa bir məsələ üzərində mükalimə/mübahisə/rəqabət aparırlar. Ramiz Mehdiyevin qruplaşması ilə Kəmaləddin Heydərovun qruplaşması arasında, yaxud sonuncu ilə Paşayevlər qrupu arasında heç bir ideya mübarizəsi yoxdur. Görünəni odur ki, bu adamlar «dövləti necə idarə etmək lazımdır» sualı üzərində çox baş sındırmadan iqtisadi və inzibati güc uğrunda maskasız-filansız vuruşurlar.
BU NƏ DEMƏKDİR?
Ölkə üçün belə bir vəziyyət o deməkdir ki, siyasi elita öz işini görmür - cəmiyyətin planlı idarə edilməsi ilə məşğul deyil. Yəni, dərəbəyilikdir. Avtoritar cəmiyyətlərdə siyasi elita təmsilçiləri adətən güclü ideya adamlarından ibarət olmurlar və bu başa düşüləndir.
Amma ortada demaqogiya səviyyəsində belə olsa, bir ictimai mükalimə gedəndə, tərəflər dedikləri sözlərə görə müəyyən siyasi mövqelərə bərkidilirlər və hansısa bir müsbət ictimai funksiyanı yerinə yetirməyə məcbur olurlar. Məsələn, Sirus Təbrizlinin vaxtaşırı kükrəmələri Heydər Əliyev dövrünün məmurlarını tam özbaşınalıqdan çəkindirən bir faktor idi, nə qədər zəif olsa belə.
İlham Əliyev hakimiyyətinin ilk dövrlərində ən parlaq fiqurunun Anar Məmmədxanlı olduğu «liberallar» qruplaşması hakimiyyətin avtoritar mahiyyətinə az təsir etsə də, belə bir ümid yeri qoyurdu ki, bu hökumətə yaxın hansısa bir kəsim müəyyən siyasi islahatlar ideyasına ilıq yanaşır. Yəni, ölkədəki iqtidar ölü bir orqanizm deyil, ətrafdakı siyasi hadisələrə reaksiya verə biləcək, dəyişə biləcək bir qurumdur. İndiki siyasi elitada isə «cəmiyyəti necə idarə etmək lazımdır» sualı ətrafında fikir dartışmaları getmir. Söhbət heç fikir yekdilliyindən də getmir (ərz etdim ki, hətta totalitar rejimlərdə də ideoloji qütbləşmələr olur və labüddür). Söhbət ondan gedir ki, hakim elitanı sanki ölkə idarəçiliyi maraqlandırmır. Bunun cəmiyyət üçün törədə biləcəyi fəsadları təxmin etmək çətin deyil. Təsəvvür edin ki, maşın yüksək sürətli şosedə hərəkət edir, maşının içində dörd-beş nəfər oturub, amma maşının hara və necə getdiyi onlardan heç kimi maraqlandırmır.
Azərbaycanın daxili siyasətini təhlil edənlər üçün buradan müəyyən nəticələr çıxarmağa dəyər. Belə görünür ki, iqtidarda hakim elitanın ən güclü fiqurları belə post-Əliyev dövründə öz gələcəklərini görmürlər, belə bir ehtimala hazırlaşmırlar və bu səbəbdən də müstəqil ictimai ideya sahibi deyillər. Müxalifət üçün də bəzi nəticələr çıxarmaq olar. Belə görünür ki, hazırkı siyasi elitanın içində elə bir adam yoxdur ki, Azərbaycan müxalifəti onunla hər hansı bir siyasi islahatın zəruriliyi mövzusunda ciddi danışıqlara gedə bilsin. «Necə idarə etmək» sualı ilə maraqlanmayan birilərini məhz həmin mövzuda dialoqa çəkmək cəhdləri xoş niyyətli amerikalıların ara-sıra məni beysbol barədə söhbətə tutmaq cəhdlərinə bənzəyir. Əzizlərim, axı məni o mövzu qəti maraqlandırmır…
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Rusiyanın Ukrayna ilə sülh danışıqlarına ev sahibliyi etməyə hazırıq - Ərdoğan
Bu gün, 15:57 |
|
|
|
| • Trampdan Azərbaycanla bağlı mühüm tapşırıq - AÇIQLAMA
Bu gün, 15:52 |
|
|
|
| • Paşinyanın gizli müqaviləsi - Hamilə, uşaq, qoca və əlillər üzərində ÖLÜM SINAĞI
Bu gün, 15:00 |
|
|
|
| • Paşinyan müharibədə məğlub olduğu üçün belə deyir - FAKT BUDUR!
Bu gün, 14:57 |
|
|
|
| • “Ramiz Fətəliyev və İhsan Nəcəfov nakişi hərəkət ediblər, Elmira Axundova isə…” - Əli Ömərov
Bu gün, 14:52 |
|
|
|
| • Dollara tələbat artır, rəsmilər susur: Örtülü bazar - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 11:52 |
|
|
|
| • Putin üçün 22 bəndlik ÇIXIŞ YOLU - “NBC News”
Bu gün, 11:49 |
|
|
|
| • Xanım Qafarovanın anası dünyasını dəyişib
Bu gün, 11:47 |
|
|
|
| • "Onkoloji xəstə üçün 811-ci növbə nə deməkdir?" - ETİRAZ
Bu gün, 11:44 |
|
|
|
| • Paşinyan üçün 3 kritik ssenari cızıldı – Yaxın günlərdə…
Bu gün, 11:42 |
|
|
|
| • Xalq artistinin keçmiş həyat yoldaşı axtarışa verildi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:40 |
|
|
|
| • Qaradağda 15 yaşlı qıza restoranda toy ediblər - Hər kəs göz yumub
Bu gün, 11:38 |
|
|
|
| • Tramp Kəşmir probleminin həllinə çalışacaq
Bu gün, 09:24 |
|
|
|
| • «Gold Residence»lə KİMSƏ BACARMIR? - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 09:22 |
|
|
|
| • “Elm ocağı hara, çayxana hara?!” - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 09:10 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı müğənni açıq-saçıq fotoları ilə gündəmə gəldi - FOTO
Bu gün, 09:01 |
|
|
|
| • “Bu, Makron rejiminin öz vətəndaşlarına qarşı ədalətsiz siyasətinin təzahürüdür” - deputat
Bu gün, 08:58 |
|
|
|
| • ABŞ-ın Rusiya qazı ilə bağlı hədəfi... - “Voll Strit Jurnal”
Bu gün, 08:54 |
|
|
|
| • Bu gün ali təhsil müəssisələrinin magistraturalarına qəbul imtahanı keçiriləcək
Bu gün, 06:15 |
|
|
|
| • Pakistanda 150 uçuş reysi ləğv edildi
Bu gün, 06:08 |
|
|
|
| • "Həbsxanada əlacsızlıqdan ağladığım o günü xatırladım"
Bu gün, 02:48 |
|
|
|
| • Saat hesabı qazanc: həm aylıq maaş sistemi qalır, həm də... - ARAŞDIRMA
Bu gün, 02:45 |
|
|
|
| • “Milyonluq saray”ın sahibi Bəxtiyar Dali çəkiliş etməməsi üçün jurnalistə pul TƏKLİF EDİBMİŞ
Bu gün, 02:43 |
|
|
|
| • İranı nüvəsizləşdirmək yalnız danışıqlar yolu ilə mümkündür - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 02:36 |
|
|
|
| • İnformasiya “fırtınası” - AKTUAL
Bu gün, 02:33 |
|
|
|
| • "Hər bir sənət adamı buna fikir verməlidir"
Bu gün, 02:30 |
|
|
|
| • Ermənistan MN-in keçmiş sözçüsündən SƏRSƏM AÇIQLAMA - "Hitler "Böyük Ermənistan"ı qura bilərdi"
Bu gün, 02:23 |
|
|
|
| • "Prezident Tofiq Yaqublunu əfv edə bilər" - Qüdrət Həsənquliyev
Dünən, 19:08 |
|
|
|
| • “Türkiyədə işləyir, niyə gəlib burada iş axtarsın ki?” - Cahangir Novruzov Azərbaycana gələcək?
Dünən, 19:05 |
|
|
|
| • Putin hesab edir ki... - GƏLİŞMƏ
Dünən, 16:20 |
|
|
|
| • “Paşinyana qarşı impiçment məsələsi boş və mənasızdır...” - GƏLİŞMƏ
Dünən, 16:16 |
|
|
|
| • “Türkiyədə işləyir, niyə gəlib burada iş axtarsın ki?” - Cahangir Novruzov Azərbaycana gələcək?
Dünən, 15:51 |
|
|
|
| • Paralimpiya çempionumuz beynəlxalq yarışlardan uzaqlaşdırıldı - QALMAQAL
Dünən, 15:38 |
|
|
|
| • "Bu nə münasibətdir, bu nə biganəlikdir?" - ETİRAZ VAR...
Dünən, 15:16 |
|
|
|
| • Ermənistan və 26 ölkənin səfirləri Ukrayna XİN-ə çağırıldı
Dünən, 15:07 |
|
|
|
| • Simonyan 44 günlük müharibə barədə: - Ayağına yıxılmağa adam axtarırdım ki...
Dünən, 15:05 |
|
|
|
| • Ukrayna Silahlı Qüvvələri dörd dəfə Kursk və Belqorod vilayətlərinə girməyə cəhd göstərib - Rusiya MN
Dünən, 15:02 |
|
|
|
| • Mertz Rusiyanı sanksiyalarla hədələyib - “Bild”
Dünən, 15:00 |
|
|
|
| • Azərbaycan mühüm vasitəçi kimi - Strateji görüş nöqtəsi
Dünən, 14:00 |
|
|
|
| • "Protech Electronics"in 219 min manat - VERGİ BORCU VAR
Dünən, 13:58 |
|
|
|
| • Qazaxda Heydər Əliyevin xatirəsi yad edilib - FOTO
Dünən, 13:30 |
|
|
|
| • “Sabrania” siqaretləri bahalaşır - Marketlərə təlimat göndərildi
Dünən, 13:03 |
|
|
|
| • “Qaçaq Nəbinin toyu”na dönən parad – 200 dövlətdən Moskvaya cəmi 20-yə yaxınının lideri gəlib
Dünən, 13:02 |
|
|
|
| • UNEC-in rektoru Ədalət Muradov biznesizi belə idarə edir? - FOTOFAKT
Dünən, 12:58 |
|
|
|
| • “BİZİM QANUNVERİCİLİKDƏ "KARANTİN REJİMİ" ANLAYIŞI YOXDUR” - “Rusiyaya getmək istəyənlərə viza rejimi tətbiq olunsun”
Dünən, 12:52 |
|
|
|
| • Bakıda gecə klubundan çıxan qızlar əcnəbilərlə dava etdilər, onlardan biri... - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 12:43 |
|
|
|
| • “Qala Maşınqayırma”nın vəziyyəti MƏLUM OLDU - HESABAT
Dünən, 12:35 |
|
|
|
| • "Bunlar hamısı siyasətin təzahürləridir" - KXCP sədri
Dünən, 12:11 |
|
|
|
| • Rusiya tərəfindən vurulan Azərbaycan təyyarəsi ilə bağlı istintaq davam edir - CAVAB GÖZLƏYİRİK
Dünən, 12:06 |
|
|
|
| • İcra başçısı köməkçisini özünə birinci müavin təyin etdi - ƏMR
Dünən, 12:05 |
|
|
|
|
