Əbülfəs Qarayev üçün Azərbaycan tarixinin qara qəpik qədərində də dəyəri yoxdur... - Keçmişimizə atılan güllə...
Tarix: 18-11-2019, 11:55 | Çap et
Kələxana kəndi Şamaxı şəhərindən 6 kilometr uzaqlıqda yerləşir. Amma buna baxmayaraq, kəndə normal yol olmadığı üçün Şəhriyar qəsəbəsi ərazisindən keçərək, Kələxana kəndinə getmək mümkündür. Yollar hər tərəfdən bağlı olduğuna görə, kəndə getmək üçün dəfələrlə sakinlərdən yolu soruşmaq lazım gəlir.
Yollar kələ-kötür, dağınıq vəziyyətdədir. Bir qədər irəlilədikdən sonra qarşımızda böyük bir ərazi açılır. Ərazidə 8 böyük türbə var. Deyilənə görə, əvvəllər bu türbələrin sayı 9 olub. Amma həmin türbə zamanın sınağından çıxa bilməyib, dağılıb.
Tədqiqatçı Faiq Nəsibovun sözlərinə görə, Şamaxı rayonu tarixi abidələrlə zəngindir. Onlardan biri də Şamaxı şəhərindən 6 km aralıda, Kələxana kəndi yaxınlığında qərbdən şərqə uzanan sahədə yerləşən türbələr kompleksidir. Bu abidələr orta əsrlərdə formalaşmış Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbini təmsil edirlər:
"Hələ 1703-çü ildə Samaxıda olmuş niderlandlı səyyah Kornelis de Bruin (Cornelis de Bruijn) öz kitabında bu kompleksi təsvir edib. Onun yazdığına görə, kompleksə doqquz türbə daxil idi. Doqquz türbədən beşi portallı girişə malik divarlarla əhatə edilib. Ən kənarda yerləşən türbə isə ikiqat divarla əhatə olunub. Türbələrin içində qəbirlər mövcüd idi".
F.Nəsibov bildirir ki, səyyah birinci türbədə 5 qəbir, ikinci türbədə isə 3 qəbir olduğunu qeyd edib.
"De Bruin həmçinin türbələr kompleksinin yerində əvvəllər bir qalanın olduğunu və yaxınlıqda bulağın mövcud olduğunu qeyd edib. Kompleksə daxil olmuş doqquz türbədən səkkizi dövrümüzə çatıb ki, onlardan da biri ciddi dağıntılara məruz qalıb. Türbələrdən yalnız birinin üzərində daş kitabə qalıb. Həmin kitabədə abidənin inşa tarixi və dəfn edilənin kimliyi haqqında məlumat verilib. Yazıda deyilir: "Bu məzarda Çilgər şeyxlərindən olan şeyx İsrafilin nəslindən olan, yüksək Tanrı tərəfindən bağışlanmış şeyx İbrahimin oğlu Əmir Əhməd dəfn edilib. Sərkar Əmir Əli oğlu Əbdüləzim. Allah bağışlasın onu! İl min yetmiş dörd", - Nəsibov açıqlayıb.
Tədqiqatçı hesab edir ki, digər türbələrin də təxminən həmin illərdə, mümkündür ki, eyni memar tərəfindən inşa edilməsini düşünmək olar.
Onun sözlərinə əsasən, Kələxana türbələri planda eyni səkkizguşəli türbə tipinə aid edilsə də, hər biri özəl simaya malik olub. Türbələrin özünəməxsusluğu əsasən onların hər birinin fərqli giriş portalı ilə vurğulanıb. Bu, Şirvan memarlarının peşəkarlığı və yetkinliyini göstərir.
"Bəzi tədqiqatçılar, bu ərazidə, yerin altında başqa tikililərə aid qalıqların olmasını nəzərə alaraq, kompleksin daha əvvəlki dövrə - XIV-XV əsrlərə aid olmasını güman edirlər. Bu tikililər karavansaray və ya sufi xanəgahına aid ola bilər. Bunu isə arxeoloji tədqiqatlar nəticəsində dəqiqləşdirmək mümkündür. Kələxana türbələr kompleksi dövlət tərəfindən qorunan abidələr siyahısına daxildir (inventar nömrə 4961). Lakin türbələr hazırda baxımsız qalıb və abidələrin əsaslı bərpaya və təmir işlərinə böyük ehtiyacı var", - deyə F.Nəsibov vurğulayıb.
Hazırda türbələr acınacaqlı vəziyyətdədir. Bəzilərinin tavanında və divarlarında dağıntılar müşahidə edilir. Bəziləri isə yeni deformasiyaya uğramağa başlayıb. Bu gün isə orada göyərçinlər yuva salıb, yumurta qoyub.
Kənd sakinlərinin sözlərinə görə, türbələr XIV-XV əsrlərdən qalıb. Və burada dəfn edilənlər müqəddəs insanlar olublar. Elə buna görə də, bir zamanlar bu türbələrə pir kimi ziyarətə gəlir, qurbanlar deyilirdi. Arzusu həyata keçən insanlar türbənin həyətində olan əncir ağaclarına parça bağlayaraq, nəzir verirmiş.
Türbələrin müqəddəs olduğunu kənd sakinləri türbələrin ətrafında olan əncir ağaclarının olması ilə də izah edirlər. Onların fikrincə, əncir ağacı müqəddəs ağacdır və əgər bir yer müqəddəsdirsə, orada əncir ağacı bitir.
Ərazinin sehrli, sirrli olduğunu iddia edənlər də az deyil. Sakinlər deyir ki, türbələri dağıtmaq, içəridə yuva salmış göyərçinləri qovmaq olmaz. Əks halda, bu, bədbəxtliklə nəticələnə bilər.
Bu abidələrdən bir qədər aralıda isə bulaq var. Elə bulağın ətrafındakı tikili də böyük tarixə malikdir. Bulağın yanında oturub türbələrə baxanda qarşında qəribə mənzərə açılır. Sanki burada nə isə bir sirr var.
Türbələrin hazırkı vəziyyəti və onlara aparan yollar heç də ürəkaçan deyil. Gözdən uzaq qalan tarix, könüllərdən də uzaq düşüb. Nə yada salıb xatırlayanı var, nə də məhv olmasının qarşısının alınması üçün bir tədbir görən.
Mütəxəssislərə görə, abidə XIV-XVI əsrlər Xəlvətilik Sufi məktəbinə məxsus türbələrlə oxşardır. Onları fərqləndirən hər hansı əlamət yoxdur. Ərazidə başqa bir tikilinin də qalıqları var. Sakinlərin dediyinə görə, bu köhnə hamamın qalıqları ola bilər.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Saziş Cənubi Qafqazda mövcud güc dinamikasını dəyişir - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 00:07 |
|
|
|
| • Kövrək anlaşma: İsrail-HƏMAS razılaşması müharibəni bitirəcək? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 00:03 |
|
|
|
| • “Bayden “TikTok”un taleyini həll etmək hüququnu Trampa verir” – AP
Bu gün, 00:00 |
|
|
|
| • Yeni virus öldürücüdür? - İddialara infeksionistdən CAVAB
Dünən, 22:42 |
|
|
|
| • ABŞ hərbçiləri Ermənistan tərəfində vuruşacaq? - Sülh müqaviləsi gündəmdən çıxır
Dünən, 22:38 |
|
|
|
| • İxtisarlarla bağlı məlumat doğru deyil - MÜTDA
Dünən, 22:14 |
|
|
|
| • Araik Harutyunyan məhkəmədə üzr istədi - SƏBƏB
Dünən, 22:12 |
|
|
|
| • "Keyfiyyət məsələsi ilə heç kim məşğul olmur" - Toyuq əti ilə bağlı narazılıq
Dünən, 21:45 |
|
|
|
| • Azərbaycanda antirus meyillərin güclənməsi Rusiyanın Cənubi Qafqazı itirməsi deməkdir - BU FAKTDIR!
Dünən, 20:43 |
|
|
|
| • Şadlıq sarayında Renkaya qarşı kobudluq - VİDEO
Dünən, 20:36 |
|
|
|
| • Etibarsız təchizatçı elan edilən şirkət tenderin qalibi elan edilib - "Unisell"ə bağlı müəmma
Dünən, 20:30 |
|
|
|
| • İran Ermənistanı belə cəzalandıracaq – Əvvəlcə Mehri yolu, sonra isə…
Dünən, 19:16 |
|
|
|
| • "Orduda hər kəs öz dini rituallarını həyata keçirə bilir, bununla bağlı heç kimə qadağa qoyulmayıb"
Dünən, 19:02 |
|
|
|
| • Paşinyan dalana dirəndi: - Kremlin mesajı komandanı parçalayır
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • Prosesin uzanması Ermənistan üçün itkidir - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 18:58 |
|
|
|
| • Erməni deputatdan sərsəm iddialar - KİV
Dünən, 18:09 |
|
|
|
| • "Bu savaş tezliklə bitməyəcək" - Ekspert
Dünən, 18:07 |
|
|
|
| • Cahangir Əsgərovun həyat yoldaşı Zərifə Həmzəyeva vəfat etdi - FOTO
Dünən, 18:04 |
|
|
|
| • “Tramp kriptovalyutanı ABŞ-nin milli prioritetinə çevirəcək” - Bloomberg
Dünən, 17:54 |
|
|
|
| • İran Azərbaycana böhtan atmaqdan niyə əl çəkmir? - VİDEO
Dünən, 17:52 |
|
|
|
| • Azərbaycanda növbəti super nazirlik yaradılır? – Sürpriz şəxs vəzifəyə gətirilir…
Dünən, 17:49 |
|
|
|
| • Arutyunyan 20 erməni əsgərin ölümündə təqsirli bilinir - DETALLAR
Dünən, 17:44 |
|
|
|
| • Prokuror 7 il 10 ay 15 gün iş istədi - Nağı Quliyev HAKİM QARŞISINDA
Dünən, 17:39 |
|
|
|
| • ABŞ-ın "strateji tərəfdaşı" artıq Azərbaycandan asılı duruma düşüb - Paşinyan Əliyevin daha üç şərtini də qəbul edir
Dünən, 17:36 |
|
|
|
| • Prokuror məşhur tiktokerə AĞIR CƏZA İSTƏDİ
Dünən, 17:34 |
|
|
|
| • Qanunsuz mərc saytı “Betbuta” ermənilərindir - FOTOLAR
Dünən, 17:32 |
|
|
|
| • "Nəinki elmə... dövlətə belə 1 qəpiklik xeyirləri yoxdur..." - ETİRAZ VAR...
Dünən, 17:18 |
|
|
|
| • İki milyon manata yaxın mənimsəmədə ittiham olunan vəzifəli şəxslərin cinayət işləri üzrə məhkəmə istintaqı yekunlaşıb
Dünən, 17:09 |
|
|
|
| • Ermənistanlı futbolçu Henrix Mxitaryanı "dilə gətirən" nədir? - FOTO
Dünən, 17:08 |
|
|
|
| • "Pul qazanmaq yolunda onların qadınlıqlarından əsər-əlamət qalmır" – SOSİOLOQDAN SENSASİON AÇIQLAMA
Dünən, 17:05 |
|
|
|
| • Azərbaycan USAİD-i niyə istəmir? - RƏYLƏR...
Dünən, 17:01 |
|
|
|
| • Rubio dövlət katibi kimi Azərbaycan ilə bağlı necə düşünəcək? - AKTUAL
Dünən, 16:57 |
|
|
|
| • “Toplum TV” işi üzrə həbs edilən şəxslərə əlavə ittiham verilib - DETALLAR
Dünən, 16:53 |
|
|
|
| • Hücuma məruz qalan DSX mayoru Ramal Aslanovla barışıb? - AÇIQLAMA
Dünən, 16:51 |
|
|
|
| • "Bizi Ermənistanla sıx əlaqələr birləşdirir" - Rusiya səfiri
Dünən, 16:48 |
|
|
|
| • “Qara qutu” Rusiyanın əlinə keçib? – Pilotla dispetçerin “dialoqu” haqda yeni açıqlama
Dünən, 16:42 |
|
|
|
| • Ermənistan məsələni səhv məcradan təqdim edir: - Nəticədən asılı olmayaraq bölgədəki kommunikasiya xətləri açılmalıdır
Dünən, 16:37 |
|
|
|
| • Hamınıza tezliklə cavab verəcəyəm - Mariana Vasileva
Dünən, 16:31 |
|
|
|
| • Ərəblər bu dəfə Şəmkirdə OV OVLADI... QUŞ QUŞLADI... - "Görəsən, əlaqədar qurumlar hara baxır?.."
Dünən, 16:28 |
|
|
|
| • “Toplum TV” işi üzrə istintaq yekunlaşıb - Elçin Sadıqovdan AÇIQLAMA
Dünən, 16:19 |
|
|
|
| • Azərbaycanda mənzillər 10 % bahalaşıb
Dünən, 16:18 |
|
|
|
| • Vəzifəli şəxsin sürücüsü maşını sürətlə sürdüyünə görə həbs edildi - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:01 |
|
|
|
| • Azərbaycanda yumurta ucuzlaşıb: Toyuq əti də ucuzlaşacaq? - AKTUAL
Dünən, 15:58 |
|
|
|
| • Həbsdə olan idmançıların şikayəti təmin edilməyib
Dünən, 15:41 |
|
|
|
| • Müasir Psixologiya Mərkəzi ilə bağlı DİN-ə müraciət edildi - AÇIQLAMA
Dünən, 15:39 |
|
|
|
| • “Qara qutu” ətrafında oyun və ya Moskvanın həqiqəti gizlətmək cəhdi - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 15:36 |
|
|
|
| • London və Varşava Rusiyanın qarşısını birgə alacaqlar - “Politico”
Dünən, 15:34 |
|
|
|
| • Psixiatriya Xəstəxanası “Qubadoğlu”dan yarım milyonluq ərzaq alır
Dünən, 15:32 |
|
|
|
| • Paşinyanla Putin telefonla danışdı: - Hansı məsələləri müzakirə ediblər
Dünən, 15:26 |
|
|
|
| • “İstəyirsən proses tez-bazar bitsin” - 76 milyonluq MƏHKƏMƏ İŞİ
Dünən, 15:23 |
|
|
|
|
