Meymunçiçəyi yayılır
Bu gün, 17:03
Azərbaycanda meymunçiçəyi virusuna yoluxma halı qeydə alınıb.
Meymunçiçəyi nədir, ondan necə qorunmaq lazımdır?
Məsələ ilə bağlı TNS -ə açıqlama verən infeksionist Sakit Hümbətov bildirib ki, bu virusla bağlı tək-tək xəstələnmə halları ola bilər, lakin epidemioloji təhlükə yoxdur.
İnfeksionist qeyd edib ki, meymunçiçəyi virusu təbii çiçək xəstəliyi ilə eyni ailəyə mənsub olsa da, daha az aqressivdir və yoluxma halları nadir rast gəlinir: "Simptomlar arasında yüksək temperatur, baş ağrısı, əzələ ağrıları və səpgilər yer alır. Virus insandan insana yaxın təmas, tənəffüs yolları və ya yoluxmuş heyvanlarla təmas yolu ilə ötürülə bilər. Səhiyyə Nazirliyi və aidiyyəti qurumlar vəziyyəti nəzarətdə saxlayır və zəruri tədbirlər görürlər. Vətəndaşlara şəxsi gigiyena qaydalarına riayət etmək və şübhəli simptomlar müşahidə edildikdə dərhal tibb müəssisələrinə müraciət etmək tövsiyə edirəm".
Meymunçiçəyi nədir?
Meymunçiçəyi nadir rast gəlinən virus mənşəli bir infeksiyadır və əsasən, meymunlar və gəmiricilər arasında yayılmış olsa da, insanlara da keçə bilər. Bu xəstəlik ilk dəfə 1958-ci ildə laboratoriyada saxlanılan meymunlarda müşahidə edilib, insanlarda isə ilk dəfə 1970-ci ildə Konqo Demokratik Respublikasında qeydə alınıb.
Xəstəlik meymunçiçəyi virusundan qaynaqlanır. Bu virus çiçək xəstəliyinə səbəb olan variola virusuna genetik olaraq bənzərdir, lakin simptomları daha yüngül olur və ölümcüllük səviyyəsi aşağıdır.
Yoluxma yolları
Meymunçiçəyi əsasən, yoluxmuş heyvanlardan insanlara və insandan-insana keçə bilər:
1. Heyvandan insana keçid:
Yoluxmuş heyvanın qanı, bədən mayeləri və ya dəri səthi ilə birbaşa təmas. Yoluxmuş heyvanın əti ilə düzgün bişirilməmiş halda təmas.
2. İnsandan insana keçid:
Yoluxmuş şəxsin dəri səthindəki yaralarla və ya bədən mayeləri ilə birbaşa təmas.
Tənəffüs damcıları vasitəsilə (yaxın fiziki əlaqə zamanı).
Yoluxmuş şəxsin istifadə etdiyi əşyalarla təmas (geyim, yataq dəsti və s.).
Simptomlar
Meymunçiçəyi simptomları adətən 6-13 günlük inkubasiya dövründən sonra ortaya çıxır, lakin bu müddət 5-21 gün arasında dəyişə bilər.
Erkən simptomlar:
Yüksək hərarət
Baş ağrısı
Əzələ və bel ağrıları
Limfa düyünlərinin şişməsi (bu simptom çiçək xəstəliyindən fərqləndirici əlamətdir)
Yorğunluq hissi
Sonrakı mərhələdə:
Dəridə səpgilər yaranır, adətən üzdən başlayıb bədənin digər hissələrinə yayılır (xüsusilə əllər, ayaqlar və genital bölgə).
Səpgilər ilkin mərhələdə qırmızı ləkələr şəklində olur, sonradan qabarıq, maye dolu qovuqlara çevrilir və sonunda qabıq bağlayaraq düşür.
Diaqnostika
Meymunçiçəyi xəstəliyinin diaqnostikası üçün aşağıdakı üsullardan istifadə olunur:
1. Klinik simptomların müşahidəsi.
2. Laboratoriya analizləri:
Polimeraz Zəncir Reaksiyası (PCR) testi.
Virusun təyin edilməsi üçün seroloji analizlər.
Müalicə
Meymun çiçəyi üçün spesifik bir müalicə yoxdur, lakin xəstəliyin simptomları yüngülləşdirilə və ağırlaşmaların qarşısı alına bilər:
Ağrıkəsicilər və hərarət salıcılar istifadə edilir.
İkinci dərəcəli infeksiyaların qarşısını almaq üçün antibiotiklər təyin edilə bilər.
Çiçək xəstəliyinə qarşı peyvəndlər (MVA-BN və ya ACAM2000) meymun çiçəyinə qarşı müəyyən dərəcədə qoruyucudur.
Profilaktika
1. Yoluxmuş heyvanlarla və ya insanlarla təmasdan çəkinmək.
2. Əllərin müntəzəm yuyulması və şəxsi gigiyenaya riayət etmək.
3. Yoluxmuş şəxslərin izolyasiya edilməsi.
4. Çiçək xəstəliyinə qarşı peyvəndlərin tətbiqi, xüsusilə risk qrupunda olan şəxslər üçün.
Epidemioloji məlumat
Meymunçiçəyi əsasən, Mərkəzi və Qərbi Afrikada rast gəlinir. Son illərdə xəstəlik dünyanın digər bölgələrində də yayılmağa başlayıb və bu, beynəlxalq ictimaiyyət üçün narahatlıq doğurur.
Geri qayıt