"RUSİYADA İNQİLAB OLA BİLƏR"
Tarix: 21-01-2012, 14:20 | Çap et
 "ERMƏNİSTAN DAHA GÜCLÜ DÖVLƏTİN "AĞUŞUNA ATILACAQ"
Rusiyada baş verən son olaylar dünya ictimaiyyəti, eləcə də analitiklər tərəfindən diqqətlə müşahidə edilməkdədir. Şimal qonşumuzda baş verən proseslərlə bağlı ən müxtəlif şərhlər verilir. Cərəyan edən hadisələrin nəticələri ilə bağlı çeşidli proqnozlar verilir.
Rusiyadakı proseslər Azərbaycanda da diqqət və narahatlıqla izlənilməkdə, orada başverənləri Azərbaycana da ciddi təsirlərinin olacağı iddia olunmaqdadır.
Tarix üzrə fəlsəfə doktoru, Bakı Dövlət Univesitetin tarix fakültəsinin dosenti, tarixçi Kərəm Məmmədov da hesab edir ki, arıtq Rusiyada ciddi dəyişikliklər üçün zəmin yetişib.
- Kərəm müəllim, Rusiyada baş verən son hadisələri təhlil edən bir sıra analitiklər hesab edirlər ki, Rusiya inqilabi proseslərə hamilədir. Siz necə düşünürsünüz?
- Bu hadisələrə qiymət vermək üçün ilk öncə tarixi prosesə nəzər salmaq lazımdır. Təhkimçilik hüququnun uzun müddət mövcud olduğu ölkələrdə həmişə "insaflı monarx" obrazı yaradılır. Rusiyada təhkimçilik 1497-1861-ci illərdə mövcud olmuşdur. 1861 - ci ildə II Aleksandr kəndlilərə azadlıq "əta" elədi. Rusiya tarixinə nəzər salsaq, əraziləri ildən ilə astronomik sürətlə "şişən" bu ölkədə tarixi boyu 3 dəfə kəndli çıxışı (İvan Bolotnikov, Stepan Razin və Yemelyan Puqaçov), 1 dəfə zadəganların (dekabristlər) çıxışı, 2 dəfə isə burjua-demokratik inqilabı baş verib. Kəndli çıxışlarının sonuncusu və zadəganların məhz "ədalətli monarx" uğrunda aparılırdı. İlk burjua-demokratik inqilabı (1905-1907) da elə "ədalətli monarx"a inamın sarsılması ilə başladı. Yəni keşiş Qaponun fitvası ilə ac-yalavac fəhlələr "çar ata"larından xahişə gedərkən" gülləbaran edildilər. I Nikolay öz siyasətini yumşaltmağa məcbur olaraq dumaların çağrılmasına icazə verdi. Əslində isə inqilabın əsas səbəbi Rusiyanın özünün ən kiçik quberniyası boyda olan Yaponiyaya qarşı müharibədə uduzması idi.
Hər iki halda Rusiya çarının sərt siyasətlərini yumşaltmalarına 1853-56-cı illərdə Krım savaşında və 1904-1905 rud-yapon savaşında uduzması xeyli təsir göstərmişdi.
Hazırda da Rusiyanın xarici siyasətdə dalbadal məğlubiyyətləri - Avropadan çıxdaş edilməsi, Yaxın Şərqdə İraq və Liviya (Libi) kimi müttəfiqlərini itirməsi, İrana gerçək yardım edə bilməməsi, Qafqazlarda ən kiçik quberniyasından bir neçə dəfə kiçik olan Gürcüstana qarşı yeritdiyi yarıtmaz siyasət onu get-gedə cılızlaşdırır. Bu isə əslində "velikorus" şovinizminin körüklənməsinə səbəb olur. Rusiyada baş verə bilcək "inqilab"ın əsas səbəbi bu ola bilər.
- Siyasi şərhçilər açıqlamaların əgər bu ölkədə dəyişikliklər baş verərsə, muxtar vilayətlərdə mərkəzdənqaçma meylləri güclənəcəyini qeyd edirlər. Rusiyanı bu vəziyyət gözləyirmi?
- Şimali Qafqaz istisna olmaqla Rusiyada hazırda hər hansı etnik zəmində qarşıdurma mövcud olmadığından onun muxtar qurumlarında mərkəzdənqaçma meylləri olmayacaq. Hakimiyyət dəyişikliyi baş versə, sadəcə bölgələrdə Moskvada hakimiyyətə gələn qüvvələrin nümayəndələri təmsil olunacaq.
- Kərəm müəllim, ümumiyyətlə, Rusiyada demokratik proses dalğası başlasa, Cənubi Qafqaz bölgəsinə hansısa bir formada təsir edə bilərmi?
- Cənubi Qafqaza gəldikdə isə onun buradakı yeganə dayağı olan Ermənistan Rusiya zəiflədiyi halda məmnuniyyətlə daha güclü bir dövlətin "ağuşuna atılacaq". Bununla bağlı 1990-cı ildə Leninqradda oxuyarkən bir rus dostumla etdiyim zarafat yadıma düşdü. O vaxt rus dostuma demişdim: "Rus ayısı pəncələrini Qafqaz, Orta Asiya və Baltikyanı ölkələrinin qanına bulamaqdansa niyə bu pəncələri ilə öz bit basmış dərisini qaşımır? O isə mənə Bulqakovun sözü ilə cavab vermişdi: "1917-ci ildə ruslar taxtdan çarı yıxdılar, Lakin beyinlərindəki çar yıxılmadıqca ruslar demokratiya nə olduğunu bilməyəcəklər".
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • "İstəyənin bir, verməyənin iki üzü qara... - Onsuz da verəcəm..."
Bu gün, 06:30 |
|
|
|
| • Ermənistandakı silahlar kimə tuşlanacaq? - AKTUAL
Bu gün, 06:26 |
|
|
|
| • İrəvan hərəkətə keçdi, Babayan qəzəbləndi - “Müharibə vaxtı NATO…”
Bu gün, 06:24 |
|
|
|
| • Bakıda piyadanı maşınla vuran Nail Abdullayev vəzifəli şəxs imiş - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 06:21 |
|
|
|
| • Yeni virusa yoluxanların 43 faizi ölür? - Professordan dünyanın gözlədiyi açıqlama
Bu gün, 00:25 |
|
|
|
| • “Terrorsuz Türkiyə” və ya Suriyanın PKK-dan "təmizlənməsi" - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 00:19 |
|
|
|
| • "Mən sənətdə olanda sən yox idin" - Efirdə mübahisə
Bu gün, 00:16 |
|
|
|
| • İsrail Azərbaycana yeni səfir təyin edib - İsrail mediası
Bu gün, 00:10 |
|
|
|
| • "Müğənnilərə yolda zəng edirdim ki, "Vağzalı"nı verin..."
Dünən, 20:14 |
|
|
|
| • Sanki göydən atəş yağır, çamadanlarımızı yığıb... - Los Ancelesdə yaşayan azərbaycanlı yazıçı
Dünən, 20:13 |
|
|
|
| • Qalmaqallı iş adamı yenidən GÜNDƏM OLDU - Yarım milyonluq DƏLƏDUZLUQ
Dünən, 20:08 |
|
|
|
| • Bu proseslər Zəngəzur dəhlizinin açılmasını sürətləndirəcək - NƏ BAŞ VERİR?
Dünən, 13:27 |
|
|
|
| • "Əvvəllər toya kəllə qənd aparardılar... - Amma indi 5 mərtəbəli plastmas tort gətirirlər..."
Dünən, 13:25 |
|
|
|
| • Burun əməliyyatından sonra komaya düşən Nəzrin VƏFAT ETDİ
Dünən, 13:23 |
|
|
|
| • Vurulan AZAL təyyarəsində Rusiyanın gizlədə bilmədiyi o anlar - sağ qalan sərnişin ilk dəfə açıqladı
Dünən, 13:21 |
|
|
|
| • ABŞ-dakı yanğında azərbaycanlı iş adamının evi və maşınları yandı - 2000-ci ildə ABŞ-a köçüb...
Dünən, 11:40 |
|
|
|
| • "Ailədə əsl kişi varsa, o yuva dağılmayacaq"
Dünən, 11:34 |
|
|
|
| • Azərbaycan pomidor ixracından 175,4 milyon dollar qazanıb - Ən çox Rusiyaya satırıq
Dünən, 10:35 |
|
|
|
| • Öcalanın çağırışından sonra PKK təslim olmasa... - ŞƏRH
Dünən, 10:30 |
|
|
|
| • Samir Şərifov bir kadr kimi .. - ARAŞDIRMA
Dünən, 10:12 |
|
|
|
| • "Çay susevən məhsuldur, su isə çox bahadır..." - NAZIRIN NƏZƏRİNƏ...
Dünən, 10:08 |
|
|
|
| • Rusiyada KİV ilk dəfə terror təşkilatı kimi tanınıb
Dünən, 10:03 |
|
|
|
| • "Suriya artıq İran üçün dəhliz olmayacaq" - Colanidən İrana DAHA BİR ZƏRBƏ
Dünən, 09:49 |
|
|
|
| • Muxtar Babayevin məqsədi nədir? - Verilən və verilməyən suallar...
Dünən, 09:45 |
|
|
|
| • Xalq artisti Buzovnadakı bağ evini satışa çıxardı - SƏBƏBİNİ ÖZÜ AÇIQLADI
Dünən, 09:38 |
|
|
|
| • "Azərbaycan burada nisbətən kiçik ölkə olsa da..." - deputat
Dünən, 09:34 |
|
|
|
| • Ağstafada 'ALƏMİ BİR-BİRİNƏ QATAN' müavin haqda ilginc iddialar... - SƏN DEMƏ...
Dünən, 09:30 |
|
|
|
| • Əməkdar artist sevginin rengini tapıb - VİDEO
Dünən, 09:25 |
|
|
|
| • İran çətin durumda: o, Bakıya qurban verilir? – Elə şeylər yazıldı ki…
Dünən, 09:21 |
|
|
|
| • Paşinyan “güzəştini” elan etdi: Bakı razı olmayacaq - Görünəni odur ki...
Dünən, 09:18 |
|
|
|
| • İsveçrə Putin-Tramp görüşünə ev sahibliyi etməyə hazır olduğunu bildirib
Dünən, 09:14 |
|
|
|
| • Britaniya Ukraynanın üç şəhərinə TƏHLÜKƏ ELAN ETDİ - "Daily Express"
Dünən, 03:14 |
|
|
|
| • DİQQƏT! Bu sosiskaları almayın! - VİDEO
Dünən, 03:12 |
|
|
|
| • BU NƏDİR BELƏ: “Bunker müəllimləri” uşaqları 500 manata hazırlaşdırır - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Dünən, 03:09 |
|
|
|
| • Paşinyan erməni marağına xidmət edir, ədalətli sülhə yox... - BU FAKTDIR!
Dünən, 02:58 |
|
|
|
| • Xainin dəyişməyən xisləti - AKTUAL
Dünən, 02:55 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizində kəsişən maraqlar: Ermənistan məcbur qalacaq ki... - GƏLİŞMƏ
Dünən, 02:52 |
|
|
|
| • "Axşam evə qayıdıram, çörəkdən başqa bir şey gətirə bilmirəm..." - Nazirin öz müəllimindən XƏBƏRİ VARMI?
Dünən, 02:36 |
|
|
|
| • Azərbaycanla sərhəddə yeni İran təhlükəsi - AÇIQ DÜŞMƏNÇİLİK...
Dünən, 02:29 |
|
|
|
| • “Yüzminlərin haqqı yenidən pozuldu” – Hüquqşünaslardan yekdil rəy
Dünən, 02:25 |
|
|
|
| • "Daha maraqlı və dərin söhbətlərə ehtiyac duyuram"
Dünən, 00:18 |
|
|
|
| • İran mollalarının "siyasət sevgisi": Üzrxahlıq əvəzinə təkrarlanan səhv - düşmənin BUYNUZU OLMUR...
Dünən, 00:16 |
|
|
|
| • Ağstafada SEÇKİ BAZARLIĞI... - Başçı özünü çətinə salıb...
Dünən, 00:14 |
|
|
|
| • “Elə özümüzünkünü yetişdir də, xarici aktyoru niyə dəvət edirsən?”
11-01-2025, 23:54 |
|
|
|
| • Elariz Məmmədoğlu kürəkəninin həbsindən danışdı - "Çox qəribədir, niyə soruşmurlar ki..."
11-01-2025, 23:48 |
|
|
|
| • İran Ermənistana qoşun yeridir? - Belə bir proses baş versə...
11-01-2025, 23:46 |
|
|
|
| • Daha bir xanım liposaksiyanın qurbanı oldu - MÜƏMMALI ÖLÜM
11-01-2025, 23:44 |
|
|
|
| • Tehranın “hücumuna” Bakıdan əks-həmlə: - Üç şəhərin adı çəkildi
11-01-2025, 17:09 |
|
|
|
| • Atası öldüyü üçün təcili yardımın işçilərini döyüb - “Birinci sürücünü vurdum”
11-01-2025, 17:05 |
|
|
|
| • Azərbaycan və Ermənistan arasında qarşıdurma qızışarsa... - Türkiyə Suriyada...
11-01-2025, 15:05 |
|
|
|
|
